POEZI NGA Kolec Traboni

“MOS VDIS DASHURI”
Botim i “Globus R., Tirane 2002
CIP Biblioteka Kombetare Tirane
IBSN 99927-44-66-9
Kushtim i librit

Të gjithë miqëve të mi emigrantë
në Greqi, Itali dhe Amerikë,
bashkudhëtarë të ëndërrimit
shpresës dhe dhëmbjes,

Gruas, vajzës dhe djalit

me të cilët mora udhët e botës

e Nënës sime në Shkodër
sytë e së cilës u rreshkën
nga malli përvëlues i pritjes

K.Traboini
Boston, Janar 2002


LAKURIQ NE ASFALT

Lëkura ime është tepër e rrudhur për daulle
e krahët e mi janë tepër të mplakur për punë
truri im i artikuluar në sistemin tjeter
është një mekanizëm i ngecur...

Më gjej diçka që të shes, o Zot!
Diçka që të rroj!

Jam tepër i lodhur nga ky treg i çmëndur
ku çdo gjë shitet, blihet e shitet
nga ushkurët e ministrave deri tek tulet e grave
sa rri e filozofoj vargje të fandaksura:
Pëllumbat po të mos bënin glasa
do të ishin engjëj
e kokat e heronjeve nuk do të kishin frikë
nga të pëgërrat e qiellit...

Më gjej diçka që të shes, o Zot!
Diçka që të rroj!

Ejani blejeni marrëzinë time
çdo gjë që kam në kokë e në duar merreni
merrni po të doni dhe rrobat e mia
më lini zhveshur
siç më ka bërë nëna
veç blejini, ju lutëm blejini!
Davidi lakuriq është një nder
Moisiu i zhveshur është një turp
do të përpiqem të shes edhe turpin...

Duhet të shes diçka në këtë treg të çmëndur
duhet të shes diçka që të rroj
në këtë botë
ku kurrgjë nuk mbet pa shitur.
Të ish për mua
një funksionar do ta shisja me vlerën e një çakmaku
sa për të ndezur plehrat e rrugëve
e pastaj mbi zjarr do të shurroja pa mëshirë
e pa frikë
nga ligji që mbron burrat e shtetit
në vendin tim të shkatrruar
nga marrëzia e politikanëve pa tru.

Duhet të shes diçka në këtë treg të çmendur
më sillni diçka, ju lutem, më sillni
diçka që shitet lire, fare lirë, sa vetë liria
por jo ministër a deputet, diçka tjetër
dhe sa më shpejt se perëndoi dielli
e hëna do të më gjej lakuriq në asfalt
si kalë plak i drobitur
duke i hingëllitur qiellit:

Më gjej diçka që të shes o Zot!
Diçka që të rroj!
24 Prill 1993


IDIL ME LIRINE

Ti kalon
gjithnjë kalon
në këndin e rrugës unë gjithnjë
duke pritur

e ndjej jam brenda teje
tretem ne imazhin tënd
në frymën tënde jetersohem

deri kur ky kalim
deri kur ky harrim
sa shekuj?

Liria ime e tjetersuar në mjegull.
1990


MOS VDIS DASHURI

Mesnata e dhjetorit zbriti në tatëpjeten e shkallëve
me flokë të lëshuar e ftyrë të çjerrë
si në vdekjet pagane
unë jam i vetmi dëshmitar i vdekjes tënde
me një cigare të ndezur
që mezi i ngroh sekondat e fundit që s'duan të ikin...

Tani askush s'përgjon vetmine time
tani mund të rri vetem me mendimet e mia per ty.
Të tjerët flënë të harruar
harku i dorës sime përkëdhel imazhin tënd
hapsira që ti i merr errësirës ështe fare e vogël
dhe frymemarrjen ta ndjej paksa të mbytur...

Vetem kaq!
Oh sa pak dashuri na afroi jeta!

Diku larg nje gjoks i çjerrë përcjell një këngë
këngë me dhëmbje e brengë
për diçka që ka ikur e s'kthehet kurr më
për diçka të shtrenjtë.
Pastaj heshtja hajdute vjen të rrëmbejë fjalët
në retinen e syve tanë të njëllojtë vjen imazhi yt
i mbledhur kruspull
dhëmbët kafshojnë urrejtjen
e dënesat në zemren tënde sa vinë e shtohen.

Duan të rrëmbejne trokitjen nga zemra jote
e ti s'e duron dot këtë dhëmbje...

Të rëndojne supet
drithërojnë qëpallat si fletëza mbi ujë
me një peshë të tillë edhe degët e lisit thyhen
siç u thye sontë nje kockë gjoksin tënd
prej nga doli një zog i kaltër, krahëthyer
me përpëlitjen e vuajtjes
e rend në të katër horizontet i dehur me ndjenjen e lirisë
rrugën për tek unë e di, por ai bie në sokak pa frymë
në sokakun e të marrëve ku era argas fytyrat e njerëzve
pa dashuri
se dashurinë e kanë mbyllur në burgun e gjoksit
e nuk gjen kurrkund një sokak ku njerëzit të duhen
pa frikë...

Ndersa unë kërkoj të mëlcoj dhëmbjen e plagëve
nata e errët indiferente
si fshesare hedh në kosh çdo kujtim të djeshëm
duke vendosur pushtetin e heshtjes
duke shuar fenerët e shpirtit
duke m'i shtuar kështu shtërngesat e zemrës.

Nata heq zvarrë patericat nëpër rrugët e qytetit
më kot e shtyj- ajo çalon si e çmëndur
dhe s'do t'ja dijë se e pres të nesërmen me ankth.

Kam një trëndafil të zjarrtë që më përvëlon në buzë
kam një rrahje në gjoks që po ma çan zemrën
dhe s'kam ç'të të jap në këtë natë veç një buçete me yje
e hënën që varet si shportë mbi kokën tënde
me puthjen e nesërme- kur të dalë dielli
nën thirrjen e zjarrtë të Nerudës
Mos vdis Dashuri! Mos vdis!

Se neser nuk do të jesh kurrgjë më shumë se një muranë.
Tiranë, 14 Dhjetor 1988


PELLUMB NE DEBORE

Aty në kuadër rri ngrirë e s'fluturon
pak i
më shumë i shushatur nga bardhësia...

Ç'udhë do të mirrje mbi glob?!

Në atë dimër të eger s'gjeje vend për fole
fotografi të afroi një strehe në mes lentash
që më shumë të tremben se të ngrohen
dhe humbe në hapsirat e bardha pa jetë.

Tani ty s'të bëjnë punë
as dashuria
as mëshira

...aty në kuadër rri ngrirë e s'fluturon.

Tiranë, Maj 1987


O NJERI

Në mbetësh në errësirë ndonjëherë o njeri
krejt i vetëm
me mendimet e tua e mjerimin tënd
përpiqu para së gjithash të zgjosh në këtë heshtje
kujtimet e herëshme
në do të kesh pranë driten dhe njerinë.

Atëherë me errësiren nuk do të kesh pika takimi
atëherë errësira do të ketë frikë prej teje
e ti kurrë prej saj

ja tek terhiqet në skutat e qelise
si egërsira agimeve...

Mjer ai që nuk gjen dritë
në këto rizgjime!

17 dhjetor 1987


VETMI

Pashë natën
diku larg
një qytet plot drita.

Mu duk vehtja në hapsira të ftohta yjore
një yll i vetmuar...

Sa larg ju ndjeva o njerëz!

Një cipë akulli zuri vend në zemren time.

Kam, Tropojë 1988


I THEM VDEKJES JO!

Nga ti Vdekje nuk dua apel per zgjatjen e jetës
- qoftë dhe një cast,
paraqitjen rreshtore të mëngjesit e mbremjës
nën pushtetin tënd - e urrej
si të internuarit në ishujt pa jetë,
që natën bashkëbisedojnë me yjtë vetmitarë
e ditën zhuriten nga monotonia e detit dhe e qiellit
teksa shqyejne pjesët e mishta të trupit
gjer në kockë - për të ushqyer shpresen,
atë pacavure të ndyrë që ta valëvisin në sy
si demit shaminë e teoradorit,

ndersa në trup ngulen heshtat e tërbimit
quaje shpëtimit klinikisht- nuk ka rendësi
emri qe Koha u vë shpresave të reja...

Gjithësesi - fundi është saktësuar ne kodin gjenetik
në transfiguacionin e qelizave që një herë
duhet të vdesin - Ligj i Natyrës...
ateherë pse duhet të vdes i përkulur?!

I them Vdekjes jo!- në çdo qelizë të jetës!
Nuk është shpëtim, pak e nga pak
të shëmbësh ngrehinen e trupit- të kafshosh vetvehten,
duke zhveshur muret nga suvaja ku duken tulla të shkallmuara
e përmes brinjëve, si përmes trarëve të catisë të fryjë erë...
një erë që të përkul si kalli thekri mbi muranë
e grumbulli i eshtrave të tkurret e të mblidhet kutullaç
vetem me idene e një ditë të zgjatur - vetem një dite,
duke pranuar zbritjen shkallë-shkallë të nxehtësisë së gjakut
qe të ka përvëluar në gjoks për dyzet vjet...

Le të shëmbet kasollja- siç thotë varfanjaku,
që ka vetem një shprese- kashten e çatisë
por ka nderin mbi gjithçka- e thotë:
"Të shëmbet! Te digjet!"
se lepirja e flakeve nuk ështe asgjë
përpara lëpirjës së buzëve- përpara turpit...

Ndaj aty ku jeta të sfidon trimërisht - ti Vdekje
hyr pa trokitur, si hajdute nate me misionin e azgjësimit,
por para se të shembesh shtëpinë- vuri flakën
ngroh akullsine tënde,
ashtu siç je - pa trajtë e pa formë
me dëshirën e shfrenuar të mos vije kurr Zgjimi.

Ja kështu ecen ti në hapsirë me misionin e zi,
duke i tmerruar njerezit- si nje kalë i drunjtë
që trokon kudo- herë në një shtëpi e herë në një tjetër
here ngatrron kufijt e shteteve - asgjë s'të ndalon
duke shtuar trokëllimat - në një rëndje të hazdisur
e duke mbajtur si yzengji mallëkimet e Botës...

S'ka fre për ty - progresioni gjeometrik i tërbimit tënd
herë-herë nuk ka fund
por qëkur njerëzit zbuluan sekretin e zjarrit
edhe ti si Zeusi mbete pa fuqi
edhe ti si Zeusi me skeptrin tredhëmbesh godet trupin
e Prometeut
ndersa të vegjëlit që rrojnë nën hije lisash, shpesh i harron
por Prometeu vdes e ringjallet- diç më i madh- diç më i bukur
ndonëse nuk ësht indentikisht ai,
por i biri, i biri i të birit, i stërbiri
i mijëra bijëve që rrjedhin nga ai gjak - nga ai lumë...

Edhe pse në gjunjë nuk më ka trokitur pleqëria
më pëlqen të rri në diell sa të më shullëhet koka,
paçka se pika e diellit është më e rëndë se pika e hijes,
paçka se shpresa për të zgjatur ditët është një karrem i kolmë
që tundon burra shtetesh...
dhe të Vdekshmit e Hijes të quajnë budalla për çdo refuzim,
ndersa të Pavdekshmit e Skeptrit- e dine që janë të pavdekshëm
dhe heshtin krenarë - sepse kanë siguruar pasaportat për dy Jetë,
vdekja për ta ështe një kapak druri- që kalbet shpejt, shumë shpejt,
më shpejt se Lavdia- ndaj i sheh të kthehen së gjalli në statuja,
tek thonë profeci për qëndresen e gurëve
në themelet e kështjellave
nën peshen kolosale të mureve.

Ja ku erdhi...
trokon...trokon me nallanet e drunjta
nëpër udhe -nëpër kalldrëme
me deshirën e shfrenuar të mposhtjes se Njeriut- qe ai
të lëshojë frymen e fundit
pa i ardhur akoma fundi...
Dal në prak... I them Vdekjes Jo!
nuk dua mëshirë
mëshira është metastaze kanceroze që bren karakterin
njerëzor- pak e nga pak - derisa e kthen në një kufomë
duke e ndarë për së gjalli nga të gjallët...
Kurrë!

Mbi fytyren tënde Vdekje hedh pështymen e fundit
përpara se të më jetë tharë gjuha
akoma më përpara se trupi të më bëhët akull e hi
duke refuzuar cdo falje
duke refuzuar kapitullimin e trupit dhe të shpirtit
ve per te ruajtur frymemarrjen sa nje gulç azmatik...
Kurre!
E dua gjoksin me ajr
dua të vdes i bukur
të jetoj me imazhin e qëndresës
deri në çastin e heshtjes.

Ti, Vdekje bej ç'të duash! Vazhdo trokun!
Trokun ogurzi për betejen time të fundit.
Unë do të rënd duke kënduar edhe në shkofsha drejt humbjes
siç rënden njëmije breza - stërgjyshërit e mi
pa dalë asnjëherë kundër Lumit të Gjakut që uturon...

Nëpër këtë lumë le të rrjedhë rrëkeza ime!

Tirane 1986


T I R A N I

Në qoftë se ju mbi krye keni Tiranin
që veç me gjak e mbron fronin e tij
patjeter do të heshtni- dhe me lavde
do ti këndoni si të ish përendi

se s'ka rrugë tjeter në këtë botë mizore
veç rrojtjen ta paguash me mundim.

...Megjithëse çdo i mjerë e ka nje shpresë
të vijë një kohë që pushtetmbajtësi
nga frika e komplotit pak nga pak të vdesë
vasalët duke i vrarë kot së koti

...dhe kështu ata nën dhunë fitojnë guximin
Tirani pak nga pak nis zbret në varr.

Tiranë Janar 1991


MOS ME DIL NE SHTEG
KOKALL E VJETER!

Mos dil në udhën e njeriut o Fantazëm!
Në zemren time ka aq shumë dritë
sa digjet e përvëlohet errësira
digjet e përvëlohet frika
si Feniksi nga zjarri
rilind dashuria

Mos më dil në shteg Kokall e vjetër
këshilltar i keq i Natës Mergimtare.

PARTITURAT E SHIUT - Cikel poetik
Lajtmotiv

Ne ke nje engjell ne gjoks,
nxirre te shohe diellin.
Nese djalli i tinezise
fle ne gjirin tend,
te lutem me vrit,
para se t'mi vrasish endrrat.

1- PARTITURAT E SHIUT

Iken trombat, violinat, kontrabaset,
dirigjenti, spektatoret madje dhe portjeret.

Iken te gjithe - nuk mbeti njeri,
Butrinti po rroposet ne shi.

Po une cfare dua ne mes te statujave?
Mbase jam nje violincel i lagur
qe dikush nga orkestra e harroi,
nje djall e di.

Le ti bie ketij violinceli
derisa hena te zbrese me draperin e arte
per te korrur grunajat e yjeve te shpreses,
qe pikellojne mbi statujat e mbytura te liqenit
si ne nje pellg lotesh prej tre mije vjet.

Permes litareve te shiut,
violinceli i lagur i shpirtit tim
hap partiturat e Mozartit
e derdh tinguj ne qiellin e Butrinit.

Ne perendim deti qeteson valet
e patat e egra ikin drejt Korfuzit.
Te vetmit spektator ne amfiteater
heshtja dhe ti.

Ti Dea - une Mozarti.
Eja te lagemi ne shi!

2004


2- NE PORTEN TENDE, NATEN VONE

- Kush eshte?

E kush dreq tjeter mund te jete kaq vone
rrugetari qe te troket zhurmshem ne kete porte,
vec meje mes te rrangallave te jetes harrakate
plangprishes i vetvehtes ne kete bote.

Menyra se si flas a nuk te bind ndopak,
se jam ai qe fluturon me zogjte?
Jam Finlej i varfer e vij te ul koken,
te bej cdo gje qe Zonja me thote.

- Po ne kerkofsha te me puthesh, o derezi?
- Do te puth, do te bej sic me thua ti!
- Po ne krevat po te vura, mor derebardhe?
- Gjumi ne mengjez nuk do te me dale.

Kush troket kaq vone ne kete shtepi,
a une a Robert Bernsi... nuk e di?

2004


3- POEZIA PA DATE

...Pareshur me kerkon
e me mban zgjuar,
me ben ta pres,
e ta kerkoj,
per te te mendohem...Pse valle?!

Perse kjo poezi pa date?! Kur e ke shkruar?
Nepermjet vargjeve arrij te lexoj shpirtin
ashtu si nepemjet shenjave te gishterinjeve
indentifikohet njeriu.

Po mua me mungon koha,
koha qe ka filtruar poezi
prej gjoksit tend te dritheruar.
Ne c'labirinthe deshirash rroje ti?

Per ke tundohej shpirti yt i trazuar,
te lutem, ma thuaj.

Pse hesht? Ti nuk je Xhaone Madù ne brigjet e Senes
qe ka tmerr te flase - e une nje Ravik emigrant i mundur
nen Harkun e Triumfit i harruar...

Pra, kur?

Jo me kot rremoj ne shpirtin tend ta di ne i ke shkruar
ato vargje per mua?! Sepse...sepse...te dua!


18 shkurt 2004


4 - HESHTJA JOTE

E di.
E di.
Ti serisht do te heshtesh.

Asgje te re
nga fronti i perendimit,
serisht.

E une mbetem
dielli
qe lind
ne lindje
pa mundur kurre
te flere ne perendim,
mjerisht!

2004


5- ZOG I PLAGOSUR

Ti shko si Diane* shigjetare pyjeve,
vri tigra, dhelpra e shpend grabitqare,
vri po deshe dhe luane,
amazona ime, ti shpirti me dallge.

Vri c'te dale perpara,
nuk jam ekologjist e nuk kam paranoja
e as nostalgji per xhungla...

Por nje zog te plagosur
qe leshohen fergellimen e tij ne krahun tend,
mos e vri.

Edhe ai ka kalvarin e tij si Jezu Krishti
e krahun tend nje kryq ku dremit dhembja.

2004

*Perendesha e Bukurise, nena e Kupidit


6- FJALET

Je shume e mire
e dashura ime, je shume e mire.

Do te shkruaj nje poezi per ty,
do te perdor nje metafore,
do te krahasoj me nje trendeline,
do te te quaj lulebore!

Po c'i do fjalet kur ke njerine,
o i gjore?!...

2004


7- SINOPTIKA

Mos e kerkoni sinoptiken njerezore
ne TV Satelit Show.

Zoti ne Parajsen elektronike
nuk mund ta dije
cfare ndodh me njeriun
ne qerthullin e ferreve tokesore.

Sepse Ferri ka per kyezot
Djallin.


8- DILEMA

Mesa duket
ke zgjedhur heshtjen
si aleate lufte.
Jeton me drojen
se po te flasesh
e ke humbur betejen
pa e nisur akoma.
Pse kjo dileme?


Lermentovi ne castin e fundit,
kur nje plumb tinezar e qelloi
per vdekje, tha:
"Ata, s'ma marrin dot
ate qe kam fituar."
E humbi jeten
por betejen e fitoi.
Ne tani po flasin per
Lermentovin
e jo vrasesit e tij,
varret e te cileve
ne Kaukaz e Rusi
kane humbur.


Ne djall te veje Kaukazi,
Rusia
dhe spiunet e Carit
ne djall edhe bota,
me rregullat,
ligjet,
martesat,
ngatrresat,
homoseksualet,
moralet
divorcet,
skandalet.


Rrofte Lermentovi,
Demoni,
Tatiana,
Miciri ,*
liria,
poezia ,
dashuria.
Te dua!...

* Personazhe poetike te Lermentovit.


9- NGRICAT E VERIUT

Ngrice. Minus 20 grade nen zero ne North Amerika,
u ngri Liqeni i Micinganit e Niagara mezi merr fryme...

E megjithate tej e pertej liqeneve veriore
ndjej te zgjohen tingujt e nje violine
e kristalet e akullit nisin te thyhen brenda shpirtit te njeriut.

Koncerti i Vivaldit "Ne kater stine"
te jep shprese se pranvera troket prap tek njeriu.

2004


10- E QETHA KOKEN SI TARTAR

E qetha koken zero kete dimer te eger
nga inati i stines qe hyri e s'do te dale,
i kalova dhe nje brisk te holle zemerimi
per t'u shfaqur ne Boston si zaporozhas ne kale.

Portreti im tanime nuk ndryshon
nga nje mongol a nje ceceni i kreshperuar,
rri e vras mendjen se sa kotesi ka bota
e per ku rendim keshtu shpirtethate, te harruar.

2004


11- PERANDORIA E HICIT

Udhetojme te gjithe ne trenin "Glob Willage"
kuturu, - ku te na sjelle fati
ne hapsirat pambarim te kozmosit.

Ne ball te trenit shenohet "Parajsa"
ku shtyhemi kush te zere vend me pare;
pushteti, miliardat, kazionte, aeroplanat personale, lavdia.
e kallamkusure te tjera qe pasurojne boten e qejfeve.

Ne bisht te trenit, me WC te perbashket
tabela "Ferri";
varferia, dhuna, injoranca, perbuzja, prostitucioni,
droga, Sida, Sarsi e mjerime te tjera te botes se halleve.

Zoti i sheh te gjitha e qesh( nuk them se tallet)
me trillet e fateve njerezore
dhe e perplas njeriun
here ne nje vagon e here ne nje tjeter,
per te provuar secili shansin e tij
ne kete kazino te perbashket nderkombetare.

Treni rend
drejt gropave te zeza te Universit,
permes pafundesise se perandorise se Hicit.

RAVIK 2004