Pandi Kordha

Autori është i diplomuar ne Shkencat e Natyrës UT ne degën e Matematikes . Ka botuar katër libra ne fushën e matematikes tekste ndihmës Për sistemin arsimor parauniversitar dhe Universitar .

Vëllimi me poezi FJALE TE NDRYDHURA është vëllimi i pare i autorit ne fushën e letërsisë . publikuar ne vitin 2006 .






TABU E DJAJ ...


Shumë iluzione,
tabu e djaj me brirë
dhanë shpirt,
kur panë të valëvitej me hov
Flamuri Kuq e Zi
atje në Kosovë.


Djaj të tjerë sot
struken me maska
ndër kabinete e kanceleri,
thurin intriga,
mprehin thika
nën mantelin demokraci.
Djajtë si ujqit
qimen e ndërrojnë,
çastin presin, vrëngthi të kafshojnë.


Kosovë, moj trimëreshë,
aspirata jote dëshirë e Perëndisë, …
nuk tutesh prej intrigash
prapaskenash e thikash të djallëzisë

Kosovë e lashtë,
Kosovë e Re,
Vend burrash të lindur
për Flamur, për Atdhe !






RROTA E HISTORISË


Qysh prej fillimit
Njerëzimi ecën në rrugë
të përpjetë.
Ecën dhe shtyn rrotën
e historisë së vetë.
Rrota vërtitet, herë vrullshëm,
herë ngadalë,
përplaset, shkakton dhimbje
me hak e pa hak,
derdh gjak.
Derdh gjak nga gjaku i njerëzimit
Për hir të “paqes“,
të përparimit !


S’mund të vërtitet ndryshe
kjo rrot’e historisë,
të shkelte, të shkatërronte
të gjitha djallëzitë?
S’besoj që mençurisë njerëzore
t’i jenë shterrur energjitë !
Apo kjo botë është absurditet,
mbart dhunën
në thelbin e vetë?!





MEDITIM


Ëndrra të vyshkura pagjumësie
si gjethe vjeshte fërfërijnë.
Troku i mendjes nga larg dëgjohet
asgjë tjetër s’pipëtin.
Ku po shkon kaq e azdisur,
ç’ka ndër mend kjo mendja ime,
nuk e sheh që nata nxin?


Dhe prej territ
krejt pa pritur
nëpër qiell seç shkrepëtin,
troku i mendjes kishte ndezur
mijëra ëndrra dhe qirinj.







KËNGA E ZEMRËS


Ah, moj zemër
si s’pëlcet
aty brenda mot e jetë,
sheh bilbilat si këndojnë
dhe të lirë fluturojnë!


Fol, o zemër, ç’ke që s’flet!?
Ke ca ditë që shumë troket,
mos do vallë të jesh e lirë
të endesh në hapësirë?
Ndoshta unë të jam mërzitur,
se prej times xhelozi
je e ndrydhur,
je drobitur.


Ke vendosur e më s’rri?
Si të duash zemra ime,
unë s’kam tjetër dashuri …
do të ndjek kudo të shkosh,
do të vij dhe unë me ty.












XHA MILOJA


Dikur,
me Xhevdetin
kolegun tim të letërsisë,
dëgjonin provimet e pjekurisë.
Natën vonë, vapa mezi binte …
Ujë, … pak ujë të ftohtë
kushdo desh të pinte.


Xha Miloja, roja i shkollës,
i papërtuar,
ecejak me gotat në duar.
Një çast u ul aty pranë
tek ne në tavolinë.
Kureshtar, i hutuar dëgjonte …
mendja e tij diku fluturonte.
-Hajde, hajde …
sinus, kosinus,
minus dhe plus?!
Ç’gjëra të reja po dëgjojmë !
Ishte (ndoshta) i organizuar,
kujtonte i gjori se dhe matematikën
partia e kish zbuluar !









KOZMOSI KA VRIMA

Me syt' e mendjes
çaj kupën e qelqtë të qiellit,
përtej hapësirë e paund: kozmosi...
Yj e planet,
djej gjigand plot shkëlqim.
Kometa flokëgjata vërtiten fluturim.
Shoh yje që lindin, yje që vdesin,
pafundësisht galaktika të panjohura
në heshtje presin.
galaktika të reja fshehur
mezi presin.
Bukuri mahnitse!
Mjegullnaja difuze me dritë të bardhë përshkoj tejpërtej,
kudo materie e shpërndarë.
Largë, shumë larg yje supernova, pulsarë
e kuazarë.
Befas shfaqen vrima të zeza, të frikshme
si kratere vullkanesh gjigand...
veç nuk nxjerrin llavë,
materien dhe dritën thithin e përpijnë,
gjithshka zhdukin
në thellësi të territ t’vetë.
E çuditshme,
Vrima të zeza paska gjithandej...
jo vetëm këtu, po dhe përpjetë !

Nga vellimi me Poezi " FJALE TE NDRYDHURA"
nga PANDI KORDHA

P o e m ë



FANTAZMA
E KUÇEDRËS
DIKTATURË


Atdheu im, Shqipëri !
Emri yt në lashtësi u ngjiz
e prej andej vjen.
Shekujt e gdhëndën
me daltën e kohës
në shkëmbinjt’e këtij trualli
ku shqiponjat lindin
e ngrenë folenë.


Shqiponjë-Shqipëri-shqiptar ! …
Ky zinxhir fjalëformues,
stoli e rrallë e portretit tënd,
është gjenez’e emrit që Ti mban,
Atdhe i shtrenjtë !
Zinxhir me tri hallka,
rrënja … Shqiponjë !...
trinom i papërsëritshëm
në historinë njerëzore,
dëshmi domethënëse
e aspiratave për fluturim
tejpërtej hapësirave qiellore.

Veç të nisje fluturimin
tënd të lirë
Shqipëri,
tu desh të rilindje përsëri !


1.

Rrugë e gjatë,
e vështirë, …
Në vite e shekuj, Atdhe
mbijetove mes vuajtjesh, copëtimesh,
goditjesh pa mëshrë !
Vend i përgjakur prej hordhish gjakatare
të etur për gllabërim.
Arenë luftimesh Lindje-Perëndim.


Kthej vështrimin mbrapsht …
Ashpërsia e shekujve
shumë popuj i zhduku,
të tjerë i ka gërryer.
Erozion kohor?
Ku janë Vikingët, Trojanët, Etruskët,
Dakët, Vllehtë,
të mundur e triufatorë?
Inkasit, Majatë,
“Mohikanët” e Xhejms Kuperit
ç’i gjeti?

Në ato dyndje kolonizatorësh
të qytetërimit “modern”
nga fiset indiane gjallë kush mbeti?


Fate më të hidhur,
fate të mbrapsht !
Të tjerë të zhdukur,
të shfarosur për jetë
në Azi, Afrikë,
Oqeani, Atlantidë, a gjetkë.
Enigma e gojëdhëna
deri sot për ta kanë mbet’


Qefinët e fatit të zi,
me avlëmenda e makineri moderne
si rrjetë merimangash helmuese,
t’i kanë endur
haptas e në fshehtësi
kaq herë, o populli im !
Ashpërsia e shekujve
në rrjedhën e kohës,
vorbullat e historisë ka bërë t’rrokullijnë,
por Ty
nuk mundën të të zhdukin,
nuk mundën të të përpijnë !



Ballin mbështjell me Flamur Kuq e Zi...
Me gjokset shtrënguar
gur mbi gur llogoresh e kështjellash
përballe çdo shtrëngatë e stuhi.

Ti mbijetove e vdekje s’pate kurrë,
pse vdekjen sfidove, e munde,
e nënështrove !
Prej vendit s’u tunde,
pse rrënjët e Tu të thella
ushqeheshin me gjak të pastër
gjeneratash të trungut arbëror.
Vallen e shqipes,
vallen e shpatës
bijëve të Tu sa lindnin ua mëkoje
çdo ditë e çdo orë…
të ishin atdhetar, të ishin dhe dasmorë.


Këtë popull pellazg, të lashtë,
prej dokesh e zakonesh
etnikisht aborigjen,
me vulë identiteti denbabaden
s’e lanë të qetë…

*
Trojet e Tij udhëkryq gjeografik.
Fatet ?...
në udhëkryqet e historisë...
Rrezik, ... Rrezik !


Përplasje udhëkryqesh,
përplasje interesash e lakmish !
Grabitësit e kohës në përgjim,
frymëmarrjen i rrëmbyen


s’e lanë të lirë
të mëkëmbej, të forcohej,
të mbushej me filiza, degë e gjethe
plot me lule
mbartëse të farës së zhvillimit,
s’e lejuan që emrin Ai të shkruante
në kopshtin e qytetërimit !


Rruga e Tij e gjatë, kaq e thepisur
kalonte buzë honeve,
në zgrip të greminës
përmes rrebeshit dhe suferinës.
Mos ishte mallkim prej Zotit ...
apo pafuqishmëria e Tij,
mungesa e guximit ( ! )
që e mbërthente
nëpër këtë rrugë të mjerimit?



2.

Në atë kohë,
vitet e Luftës së Dytë Botërore
bënin kërdi e batërdi.
Fantazma e komunizmit
që endej në Evropë
me flamurin e “barazisë shoqërore”
trokiti në Shqipëri.


Ku ta dinin ata të mjerë
se një dhunë e re e sheqerosur,
e keqja më e madhe e fatit,
shumë herë më e ashpër
do të pllakoste mbi ta,
diktatura e proletariatit?!
Absurd në histori,
diktatura do vendoste barazi !


“Barazia shoqërore”,
ai helm i ëmbël, joshës pa ngjyrë,
themel i sistemit socialist,
shkaktoi shtjellime, përçarje,
hemoragji,
në shoqërinë shqiptare,
të lodhur, të drobitur,
lehonë e raskapitur,
që kish dështuar disa herë
në rrugën e fatit të saj të mbrapsht,
të hidhur zeher.


Ja, një mbarsje e re
fill pas Luftës
me farën e këtij helmi,
do ta çonte Atë, në vitet më vonë
drejt vdekjes së sigurt,
e zhdukjes së Saj
për gjithmonë !


“Barazia shoqërore”,
ai helm me veprim të ngadalshëm.
me zhurmë e pa zhurmë
bëri e ç’nuk bëri !
Sa e sa njerëz të gjallë
u zhdukën pa lënë gjurmë.
Sa e sa të tjerë
me varre pa adresë…
sa e sa, të prerë në besë.
Sa e sa mashtroi…
të gjithë u gjymtuan,
mbetë pa sy, pa vesh, pa gojë !
Dhimbjet e Luftës
ky helm i shumëfishoi.



Lindën lloj-lloj monstrash,
kanibalë që hanin njerëz,
lakej, zuzarë, krimba, zvarranikë
mizëri,
e trutharë,telendarë të etur
për lavdi.



“Barazia shoqërore”.
ai helm fluid,
përgatitur mjeshtërisht
në laboratorët e alkimistëve
dështakë,

ushqim shpirtëror i të paaftëve,
i mediokërve profanë,
vulosi “të drejtën” e tyre
për të përfituar nga tëaftët
e populli mjeran.


U shkulën nga ishin e s’ishin
të lidhur bisht pas bishti,
kush e kush të rrëmbente
e të zhvaste
pa i dhëmbur fare
mesi e kërbishti.



“Barazia shoqërore”
e diktaturës komuniste,
pjellë e paturpësisë,
marrëzia më e madhe,
kundërshtia më e habitshme
ndaj ligjeve të zhvillimit t’shoqërisë
krijuesit të tyre,
Natyrës a Perëndisë.


Pa të pyesim,
ç’barazi ka Universi?
Nga sa dimë, çdo gjë ndryshon.
Ka lëndë të gjallë,
ka dhe të vdekur.

Ca më të mençëm,
ca të papjekur.
Dikush më i shkurtër,
dikush më i gjatë.
Ka me kokë poshtë,
ka me kokë lartë.
Dikush në të mëngjër,
dikush në të djathtë.


Ja, këtë botë “ të mbrapsht“
desh “ta rregullonin” !
Por historia dëshmon...
Sistemet, qeveritë ndryshojnë,
rrëzohen,
vijnë e shkojnë.
Universit s’i bëhet vonë,
ai në baraspeshim qëndron.



3.

Gënjeshtra, mashtrimi
si “shih rrushi rrushin”
po piqeshin në atë stinë.
Por duheshin ca shërbime,
ca hi syve a gjethe fiku
që të mbuloheshin mirë
e hija të sundonte,
çdo ditë mugëtirë.


Mendja shpiku burokracinë
dhe autoritetin zyrtar.
Mbi tavolinë një “plan-pune”,
një bllok a kalendar,
të paktën një letër
të bardhë, format.
Lapsa ngjyra-ngjyra
sipas dëshirës
të verdhë, të kuq apo të zi,
blozë, fare mat,
të shkurtër dhe të gjatë.


Vrisnin kohën
kalemxhinjtë sharlatan.
Aty mbi tavolinë
zhgarravisnin paçavure
me gënjeshtra hidhërimë.
S’desh t’ia dinin
se ç’mot ishte jashtë :
bënte ftohtë, vapë,
ishte mjegull,
frynte erë a murlan.
Bisedat vërtiteshin
kryq e tërthorë e anë më anë.
Llafet lëshoheshin si breshër,
ta ngrinin gjakun kallkan.




Trokitje në derë,
ndërpriten ligjërimet.
Një vërsnik i tyre hun,
askush s’reagon.
Mos kish gabuar vallë?
Shikimi iu rëndua.
Takëmet e shkrimit, telefonin
dhe fytyra të gurta ...
si në mjegull shihte përballë.
Paksa i tronditur,
nisi tu tregojë me shpresë
një hall e kusur
që zemrën i bluante si mokër,
i rëndonte si gur.

Ata dëgjonin e s’dëgjonin,
sytë i mbanin nga telefoni,
diç përgjonin.
Pastaj biseduan kokë më kokë
siç bëjnë edhe sot
diplomatë, afaristë
apo përfaqësues shtetesh
të mëdhenj e të vegjël kudo
në botë.


S’jam prej natyre i tillë kureshtar.
Ç’tha njeri e ç’tha tjetri,
nuk i dua.
Veç ç’të shihje,
kur xërr !… telefoni gjëmoi,
në çast, më i shpejti brofi në këmbë,
desh theu qafën, për pak u rrëzua.
Fytyra plot bulëza djerse
si e kameleonit ngjyrën ndryshoi.
Sytë, përmes qelqit optik
rrethuar me të zi,
dukeshin si të kalit që hingëllin,
kur i ofrojnë tagji.


Teksa fliste në receptor
u jepte fjalëve ngjyrime
sipas vullnetit epror.
-Po, po...ju dëgjoj.
Sigurisht, pa diskutim…
ashtu si thoni ju.
Patjetër..., si urdhëron !
Në krye të detyrës, do të pres këtu.


E çuditshme fytyra
e këtij klouni memur.
Mijëra grimaca e ngjyra rezononte
sipas kolonës zanore në lëkurë.
Pa një pa dy,
sikur i zoti i saj besonte
që bashkë me zërin,
telefoni po përcillte atje lartë
vetë atë fytyrë buzagaz,
laragane si gjethe lëpjetë,
Aq i duhej që eprori ta njihte mirë,
shkallë e hierarkisë të ngjiste përpjetë.

I ardhuri aty pranë
kish mbetur si i ngrirë,
gojëhapur prej habisë,
o Zot !
Po fjalët, halli, kusuri?…
dhe ato në grykë ngrinë
e s’po dilnin dot.
Prej zorit mori frymë,
dhimbje në mushkëri.
Mendimet u fikën,
fjolla tymi lanë pas
ashtusi motori i makinës,
kur nuk mbushet me gaz.


Fjalë të thyera, të ngrira
si kristale akulli
u ngjitën në buzën e tharë.
Veshët i gjëmuan,-Ik pa merak !
Gënjeshtra i përkëdheli
shpirtin e vrarë.
Ndërkaq, pa një laps të zi
tek qarkonte trashë
ca fjalë të shkruara në bllok,
thuajse problemi u zgjidh
me një hoop !

Sa hipokrite, sa qesharak
e sa për të qarë bashkë !
Ky ishte vetëm akti i parë.
Akte të tjerë do të luheshin tashmë...

hidheshin themelet
e filmave me karton e pa zë.


Një tjetër dorë e drojtur
paksa hapi derën
zyrtari pushoi së shkruari
dhe hodhi një vështrim të rëndë,
të ftohtë, qortues.
-Bobo !…e ndërpreva nga puna.-
mendoi i gjori qytetar
dhe s’dinte ç’të bënte,
mbeti gojëkyçur si i kapur në zarar.
-Jam i zënë nuk e sheh?...
hajde nga e hëna !,-


Hallexhiu qetësisht tërheq derën,
ju duk vetja i gënjyer.
Shpresa dhe mërzia
u përzien në shpirtin e tij,
iku me zemër të thyer.
U vërtit disa herë
nga e hëna tek e shtuna,
nga e shtuna tek e hëna
punët venin më për zi.
Pastaj, i shkreti, pa e kuptuar
as vetë sesi
mësoi të flasë me shënja
si Çaplini në kohët moderne.



Nëse zyrtari tundte pak kokën
me shikimin lart
domethënë,
problemi kishte mbetur në baltë.
Po të shihte mbi zyze,
me laps në dorë mbi letër
domethënë,
s’kam kohë, duku herë tjetër.
Po të mbante duart në bërryla
domethënë,
“Hip këtu të shohë Stambollin “...
E plotë rregulla të tjera
të heshtura, të pashkruara
që ngriheshin para tij si mur.
Kaluan kohë dhe halli s’u zgjidh kurrë
derisa një ditë
në shtyllën e telefonit
u ngjitën nekrologjitë,
ku bashkë me të tjerë
ishte dhe ai i mjerë.

*
Trokitje, trokitje,
trokitje si lypsar…
Dyert mbylleshin një nga një.
Shpresa të thyera,
zhgënjim, zhgënjim.
Zemërimi mahiste zemrat
pa pushim.


4.

Në inkubatorët e diktaturës
përgatiteshin agallarët e rinj
jo si të dikurshmit me kal.
komoditeti i kohës kërkonte makinë.
Ecnin me rrota,.
kohë t’i hipnin mbi shpinë.
Gra e burra dergjeshin ugareve,
këmbëzbathur, barkun thatë
Udhëheqja “mendonte për Shqipërinë”
vriste ditët, mbillte natë. ( ! )


-Lidhja me masat
është çëshje parimore.-
citonin shpesh këta agallarë
dhe çdo mëngjes hipnin në makinë,
sorollateshin andej- këtej,
diku hanin drekën, diku ngrinin dollinë.
Shkonin nëpër fusha e nëpër ara,
shihnin si bëheshin punimet,
si mbillej fara.


Ja, atje në ugare,
një brigadë punëtorësh
drekën sapo hanin !
Bukë e qepë të thatë,
me një thërrime djath

e ndonjë kokërr ulli
shtynin çdo kafshatë.
Për t’i dhënë pak shije,
shpëlanin gurmazin me një shishe ujë
nga ato prej rakie.


-Se kush po vjen,- tha dikush.
Ishte shoku Gojar, sa një lis.
-Shishe ?!,- mërmëriti ai
dhe iu kujtua shishja e rakisë
që rrëkëlleu pak më parë …
“mirësitë e shëndeti i partisë”.
Ndërkohë zgjati dorën
t’i takonte ai mynxyrë.
Asnjëri s’lëvizi prej vendit,
pas para as pas.
Brigadieri i gjorë nga frika
u zverdh në fytyrë
dhe s’mundi të flasë.


Ata nuk e njihnin
dhe as desh t’ia dinin
se ç’mik u kish ngujuar.
Boll kishin parë e kishin dëgjuar
të deleguar lloj-lloj
nëpër vreshta, lëmenj e hangarë,
aq sa shpenzimet për ta,
që të merrnin mentë




shënoheshin në formular
( kolonë e veçantë )
me emërtimin: “Të deleguar e qentë”.
Tani në pushim të drekës,
shpirti i tyre pak dremitje kërkonte,
të shmpinin kockat,
të çliroheshin nga lodhja
që në shpinë u rëndonte.


Shoku Gojar,
bëri ç’bëri atë ditë ( natë )
u foli pak me nxitim
për direktivat e kongresit të shtatë.
Sesi duhej të qëndronin
nat’e ditë në këmbë,
ta hanin hekurin me dhëmbë…( !)
Sa direktiva kishin dëgjuar ata
tërë bujë e ulërimë,
sa të tjera vinin pas
shkrepëtim’e bubullimë !
Ata s’mund të kishin shpresë.
Moti i vrenjtur
u rrinte mbi kokë.
Asnjëri s’e vinte dot buzë në gaz,
secili përtypte hallet e veta
për ditët që vinin pas.





shoku Gojar
ishte militant i vërtetë.
Mbante shumë lart
frymë revolucionare
pa ia bërë syri tërr fare.
Kishte dhënë prova
devotshmërie patetike
e bënte përpjetë si degët e hardhisë.
Doli në skenë në momente kritike.
„Për të mirën e partisë”,
bashkë me ca të tjerë,
la dhitë e u bë zabit.


Sa e sa myteberë e kalanderë, farefis
u sulën nëpër kolltuqe
“për të mirën e partisë”.
Pushtim i vërtetë barbar …
Të shëndoshej partia
me “ gjak të ri qelibar”.
Partinë të kishin të fortë.
Populli le të vdiste.
po të deshte le të hante bar !…

*
“Shqiponjat” fluturonin lart,
popullin e harruan,
e lanë në baltë.




5.

Maratonë vuajtjesh
rruga socialiste.
Njerëz që rendnin, rendnin …
në një rrugë të pashkelur,
në një rrugë të gjatë.
Këmbët e dërrmuara
„këpuca le t’ua vrasë”.
Kamzhiku i diktaturës
i ndiqte nga pas.
Njerëz që punonin me kazmë e lopatë.
Njerëz të terrorizuar ngriheshin
nga “ alarmet” në mesnatë ( ! ).
Njerëz që vraponin çdo ditë
të zinin një radhë.
Njerëz që lindnin fëmijë
e s’kishin kohë
t’i përkëdhelnin me mall.
Njerëz të tjetërsuar
që s’kishin “ të tashmen”
e rendnin të zhveshur
të kapnin „të ardhmen“ ...




Radhë të gjata si gjarpërinj
shtriheshin para dyerëve
të mbyllura.
Prisnin të hapeshin dyqanet.
Prisnin të uritur ... me ditë, muaj e vit.


Gjithë jeta po u shkonte
rreshtuar në radhë.
Instikti i radhës lindi dhe u rrit
në socializmin euforik.

Jeta humbi kuptimin e vërtetë,
ishte në përpëlitje
derisa u barazua me kuptimin
e fjalës „radhitje“.
Pasiguria e robtonte jetën nëpër radhë.
Pasiguria vraponte të kapte një,
dy e tri radhë.
Dhe gjumi i natës bëhesh në radhë
nga frika e humbjes së radhës.


Kolona të pafundme njerëzish
për një, për dy, për tre
me shpinën e njëri-tjetrit shtrënguar,
mendueshëm shihnin
nga sportelet…
vallë a do të arrinin deri atje?



Sa fytyra të vrejtura
e fytyra të zverdhura,
sa torba bosh e sy të përlotur
me ankth prisnin të radhitur !
Sa njerëzve të sëmurë
të fikët u ka rënë
nga tortura e radhës duke pritur !



Mirëqënia ecte rrokullimë.
Varfëria ngulte thikat
brinjë më brinjë
në trupat e cfilitur
nga sakrificat e jetës tërë mundim.
Ç’të bënin?
Asgjë s’mund të bënin !
Diktaturë! ... spiunët përgjonin.
Thikat ishin të mprehta, ...
shponin, shponin !


Flitej për bllokadë,
flitej për rrethim.
Ç’bllokadë? ... Ç’rrethim? ...
“Bllokada e rrethimi” i tyre
ishin alibitë e stërmundimshme
që mbartëte mbi shpinë ky popull
i pafat.


Bllokada dhe rrethimi i vërtetë
ishte laku i kuçedrës diktaturë
hedhur në fyt të popullit shqiptar
që pas qerres së saj
desh ta tërhiqte zvarrë,
ishte laku i ekonomisë
së centralizuar
kjo skllavëri e imponuar.



Centralizëm i dhunshëm,
skllavëri e vajshme …
në vend të begatisë e mirëqënies
pollën varfërinë e tejskajshme.
Varfëria e tejskajshme,
si gangrenë gërryente kockat
nën lëkurë
e „kështjellën socialiste“ përplaste
nga dita në ditë në katrahurë.


-Shtrëngoni rrypat,
shtrëngonin rrypat ! ,-
bërtisnin timonierët.
Rrypat u shtrënguan, u tendosën
aq fort, aq shumë ! ...




por « kështjella » cedonte,
s’gjente karar.
Muret e saj nga brenda
kishin marrë të çarë.



6.

Ishte stinë e nxehtë
e luftës klasore.
Pasi hëngri, u nginj,
përpiu, dogji, përmbysi çdo gjë
me kuj’e vaj,
kuçedra,
si akrepi që helmon vetveten
kur ndjen rrezikun,
nisi të pijë gjak nga vetja e saj.
Shenjë e sigurt
e fundit të pashmangshëm !


Një sot e një nesër
zhdukte pjesë nga trupi i vetë,
ato që i dukeshin të rrëgjuara
e pa jetë.
Mjaftonte koka, …
koka të ishte gjallë,
koka të ishte shëndoshë për herë
në majë të malit a në bunker.





Gjuetia e „rrufianëve...” kish filluar.
Si një lloj majmuni që kërkon morrat
në lesht’e tij të gjatë,
kuçedra i kapte,
i ekzekutonte natën në të gdhirë
ata të ngratë.
Në çdo anë spastrime, viktima,
internime, pranga dhe gjak.
E mbas çdo kurbani, një gosti
me shampanjë e raki ballkazani
që ndizej flakë.



Dhe flakët e luftës
u ngritën deri në qiell
në këtë truall të lashtë.
U dogjën mijëra e mijëra…
të njomë e të thatë bashkë.


Lufta e klasave, pyka më fatale
që nguli diktatura në shpinën
e popullit shqiptar.
Kjo luftë mbarsi urrejtjen,
i rreshtoi njerëzit në dy kahje
të kundërta,
e la këtë popull të përçarë.

Lufta e klasave zbutej, …
gënjeshtër !
Në fakt maskohej me një cipë sheqer.
Helmi nuk duronte,
shfaqej shpejt…Pse?
Në thelb kjo luftë kish parimin
e përjashtimit e të urrejtjes:
“Ekzistoj unë, nuk ekzistojnë të tjerë”.
Lufta e klasave, luftë e përbindshme
deri në absurditet,
përpinte jo vetëm kundërshtarët,
por edhe ata të krahut të vetë.



Lufta e klasave diktaturë,
dhunin i lirisë.
Lufta e klasave pillte diktatorë
të pushtuar nga deliri i madhështisë.


Diktaturat, diktatorët
historia njerëzore qyshkur i ka parë
ngarkuar me shigjeta të helmatisura
e gurë të mëdhenj vrastarë.
Sa topa kanë gjëmuar,
sa e sa përplasje kryqëzatash,
përleshje e luftra shpatash
njerëzimin kanë rrezikuar,
sa zjarr e hekur
është derdhur nëpër shekuj ! …
miliona njerëz të shfarosur.
Të tjerë e të tjerë të flijuar
në turra drush, në litar e gijotinë
pse kërkonin përparimin,
paqen, lirinë.


Sa koka njerëzish e diktatorësh
prej urrejtjes shtypur e dërrmuar !
Diktatura e diktatorë të rinj
kanë lindur e prapë janë rrëzuar.
Shpagim mizorish
s’ka mbetur pa u marrë.
Urrejtja popullore i ka djegur
me flakë e zjarr,
më keq se në ferr, më keq se në varr.



Diktaturat shkatërrohen.
Diktatorët vdesin.
Aspiratat për liri e demokraci
nuk vdesin kurrë !
Në Zemrat dhe ëndrrat e njerëzve
nga brezi në brez
valëviten si flamur.
Dhe vjen një ditë ato shpërthejnë
si vullkan,
urrejtja popullore
energji e pashtershme,
uragan.


7.

Erdhi tek ne ajo ditë.
Në atë dhjetor të ftohtë acar,
zemrat rinore u ndezën flak’e zjarr !
Në horizont dritë,
dritë ngjyra-ngjyra tejmatanë.
Njerëzit vërshuan nëpër rrugë.
Toka lëkundej, gjëmim, ...
tërmet i rëndë.
Diktatura po përmbysej.
Idhujt u shporrën pë ta s’kish më vend.
Përmendoret u shëmbën,
në furra u shkrinë.
Me bronxin e tyre
kudhra e demokracisë
farkëtonte lirinë.


Shqipëri,
atdhe i shtrenjtë !
Ke nisur fluturimin tënd të lirë.
Në horizont zjarret flakërojnë.
Vdekjen përzënë
dhe jetës rrugën i pastrojnë.
Ajo të gjallërojë si bar’i njomë
në çdo copë tokë,
në çdo hap e pëllëmbë,
në çdo luadh, zabel e shkëmb.


Ecje e stërmundimshme,
raskapitëse e vështirë,
privacione pambarim, flijime ...
Jetë njerëzish u ngurosën,
Shqipëri,
në shtratin e rrugës Tënde
përmes historisë,
e rrugës drejt dritë e lirisë !

* * *


Njerëz,
o ju njerëz ! …
Të gjallë e të rënë,
që hoqët e ç’nuk hoqët
në kurrizin tuaj,
për lirinë, për demokracinë
mos heshtni kurrë !


Mos lejoni më askënd
t’ju mashtrojë
qoftë kushdo qoftë:
ministër hokatar a hijerëndë,
deputet i vullnetit tuaj të lirë,
politikan i çdo ngjyre qoftë !
Të gjithë gënjeshtarët
një fytyrë kanë.
Të gjithë dëshirojnë pushtet,
kuçedrën diktaturë,
lirinë t’jua rrëmbejnë,
përsëri t’ju lidhin me zinxhir
ata katilë,
frymën t’ju marrin si xhebrahil.
Të gjithë për lumturinë e tyre
janë në një fjalë,
ta kthejnë demokracinë
në kopsht personal,
të shkelin mbi ne me hap brutal.




O njerëz, mos harroni ! …
Shkruani në ball,
gdhëndni në gur,
heshtja një shteg i hapur
për diktaturë !



Njerëz, mos u mashtron
pse pyka me pykë del,
diktatura nuk shkatërrohet
me një tjetër diktaturë !
Ajo shkulet që në themel
nëse e mbrojmë lirinë
dhe demokracinë e bëjmë model.



Njerëz,
o ju njerëz,
mos heshtni kurrë ! ...
« ... ta doni Shqipërinë
që të vejë puna mbarë
dhe për jetë të ketë lirinë »

Nga vellimi me Poezi " FJALE TE NDRYDHURA"
PANDI KORDHA



GOZHDËT NGULEN
. DHE NË MISH


Sot vrasësit
kokën mbulojnë me gunë,
gjykohen të vrarët
. se paskan ushtruar dhunë!
Quhet i dhunshëm
dhe ai që këput zinxhirët e robërisë
. për të qënë i lirë në shtëpi të vet!.
Gjyqtarët sikur qenkan zënë ngusht,
thonë:
-Tu jepet të vrarëve liri me kusht!
Liri me kusht?!
Kushti s’ na lë të qetë,
. si gozhda e Nastradinit dikur …
E dimë: Nastradini hyn e del
në shtëpinë tënde,
sa herë të dojë varë pallton
. në gozhdën që enkas nguli në mur.


Dhe Krishtin me gozhdë e gozhduan …
Ç’ gozhdë farkëtojnë
Nastradinët e rinj
në farkat e diplomacisë, sërish?
E dimë: Gozhdët ngulen dhe në mish!



















. GRERËZA


Një herë guxova
. një grerëz ta dëboj
dhe vilen e rrushit zura ta afroj.
Si plumb më goditi,
. mbi dorë u përplas,
jetën s’ e kurseu ajo grerëz kamikaz
. veç të merrte hak.
Ndoshta ’’ kish të drejtë ’’
. se unë i dhash një shkak.


Po të tjerat ç’ patën?
Thuajse një divizion prej tyresh
. u sulën me tërbim,
për shoqen e vrarë kërkonin shpagim.
Prej asaj dite dhe asaj ore
. kuptova që grerëzat
i paskan të forta lidhjet farefisnore!













NJERIU DHE NATYRA


Gjithshka në këtë botë
prej grimcash qenka ndërtuar,
dhe toka dhe shkëmbi dhe drita dhe uji
dhe ajëri ...
. grimcat qëndrojnë bashkuar!
Sa të ngjeshura janë disa lëndë,
pse nuk thërmohen,
çfarë i mban grimcat e tyre
. aq shtrënguar?

Dhe uji i ngrirë
nuk pyetka për çelikun!
Kush e mendonte që një aisberg
. të çante Titanikun?
Forca të përbindshme paska mbyllur Natyra
në të errtën mikrobotë!
Njeriu kërkon aty të hedh dritë,
. të zhytet, të pushtojë thellësitë,
nuk resht,
kërkon e kërkon të mposhtë Natyrën,
t’ i marrë asaj gjithshka:
pasuritë, thesaret, sekretet
. kudo që janë fshehur.
I duhen njeriut të ndreq “padrejtësitë“,
të fluturojë në hapësirat e mëdha.
Njeriu dhe Natyra-
. dy partnerë, dy kundërshtarë,
herë njëri, herë tjetri fitimtar.







...........

P A N D I K O R D H A

Nga libri me Poezi “TATUAZH NË LËKURË”
ISBN 978-99956-30-70-6
Shtepia botuese : Globus R. Viti 2009

Poezia e Pandit rrjedh me natyrshmërinë e gjakut ne damarë, pa sforco, i qete për misionin e vet fisnik . Motivet janë te larmishme, sensi qytetar e bën poezinë me një ritëm tjetër, gjë qe, duke vazhduar logjiken e rrjedhës se gjakut, zemra e ndjen e para, por e ndjen dhe mendimi i lexuesit . Duket qe Pandi e shkruan poezinë për hobi, e shkruan sepse kërkon te shprehet, te këlthasë, te nxjerre dufin e protestës se natyrshme njerëzore, por edhe te vibroje kenaqësinë që sjell jeta ne te gjitha dimensionet e saj. Kështu, gradualisht, poezitë me motivet dhe gjetjet e tyre, gdhenden si tatuazhet ne lëkuren njerëzore, për te mbetur aty, mbase te përjetshme.
PETRAQ RISTO





.

FJALËT KUR LAGEN

Çdo gjë pa ujë
mbetet e thatë, e shkretë.
Dhe fjalët kanë nevojë
të freskohen, të lagen me pak ujë,
se uji dhe fjalëve u jep jetë.

Fjalët e thata
janë të dhunshme, vrasin,
ngulen në mish ...
eshtrat ndjejnë dhimbje, kërcasin.

Fjalët e lagura,
si shiu i butë, mjedisin pastrojnë.
Ato nuk zhduken kurrë
dhe po të fryjë erë
si tatuazh ngjiten në lëkurë.

Shihni pushtetarët! ...
Kur nuk harrojnë,
mbajnë pranë një gotë me ujë
që fjalët të lagen, të zbuten,
të mos kërkëllitin me bujë!




.

NJERIU HARRON VITET

Njeriu harron vitet që kanë shkuar,
kujton se mbetet gjithmonë po ai.
Dhe kur sheh ndonjë ndoshta më të ri,
me vete thotë:
Ky patjetër,
nga unë është më i vjetër!




.


DJAJTË PA ZINXHIR

Kur djajtë i lënë të lirë,
lëvizin djajtë si gurët në rrokullimë,
përplasen, shtyhen,
shpohen, copëtohen me brirë,
të gjithë përfundojnë njëri mbi tjetrin
në fund të greminës,
më keq se në zinxhir.

Por ja që bën vaki në kaq vjet,
në rrëmujë,
ndonjë djall të ngjitet përpjetë! …
Djalli më i djallëzuar
di të hajë kokat e djajve të tjerë
e të shpëtojë kokën e vet,
heq brirët, maskohet, bën tualet,
arrin të bëhet djalli mbret!




E VËRTETA DHE
GËNJESHTRA

E Vërteta dhe gënjeshtra
qëkur lindën në luftë kanë qënë
e nuk pajtohen kurrë.
Në kufirin e tyre armiqësi e përjetshme
ngrihet lart si mur.
E Vërteta nxit zhvillimin,
jetën, mirësinë
tjetra kundërvihet dhe për mizoritë
kërkon pafajësinë.

Gënjeshtra, dhelpëri e dhunë
thikë e fshehur nën gunë,
pjellë e njerëzve që dinë të vërtisin fletën,
të lëpihen e të zvarriten tërë jetën;
e atyre
që nderin shkelin me këmbë
dhe paturpësinë e shesin për nder,
i thurin ditirambe,
lart në piedestal e ngrenë
nudo në mermer.

Gënjeshtra, pjellë e njerëzve harbutë
që grykësia për para
u ka shokuar trutë …
dhe zhuten thellë në balt’ e katran,
s’ u dhimset të shesin fëmijët,
të vrasin nënën dhe babanë.


Kur Gënjeshtra sulmon me furi,
e Vërteta prehet te njerëzit e mirë,
atje gjenë strehë e mbledh fuqi.
Njerëzit e mirë,
të drejt’ e të sinqertë
të mirën dhe të keqen ta thonë në sy,
të pëlqe a s’ të pëlqen ty.

Këta njerëz të ndershëm
e punëtorë tërë jetën,
dinë të thonë vetëm të Vërtetën.
I dua njerëzit
e ndershëm e guximtarë
paçka që fati nuk u ecën.
Pse,
mos vallë të thuash të Vërtetën
të quajnë gënjeshtar?




KËLTHASIN PULËBARDHAT

Ç’ kanë pulëbardhat
që këlthasin pa pushim e krahët
rrahin rreth e qark aty mbi det? …
Befas tremben, ngrihen lart,
çajnë dallgë e çajnë retë!
Është instinkti i lirisë
apo rit i pazakontë,
shkojnë t’i luten perëndisë?

Këlthasin pulëbardhat,
këlthasin pa pushim.
Kujtojnë atë ditë,
atë llahtar …
Aty në mes të detit
pa emër është një varr.





RRJEDHAT E ZEZA

Në ujërat e ndenjur,
në rrjedhat e zeza
kudo në botë
vegjetojnë gjallesa të çuditshme ...
në vend të oksigjenit
thithin azot!


Atje vegjetojnë
metastazat kanceroze të shoqërisë,
kriminelët, trafikantët,
karrieristët, ziliqarët, arrogantët,
tipat servilë,
llafazanë, dembelë, lajkatarë e kusarë
zhutur në baltë, të palarë
lidhur zinxhir njëri pas tjetrit
që nga të rinjtë
deri tek të vjetrit.

Kur grykëderdhjet për në det
me prita i bllokojnë
rrjedhat e zeza fryhen e vërshojnë,
përmbytin deri lart …
Mostrat ogurzeza kacavaren
nëpër maja, fytyrën pastrojnë
karriget lyejnë me baltë.
Kush do t’ i hapë grykëderdhjet,
ajo ditë kur do të vijë
që rrjedhat e zeza
deti t’ i përpijë?

P A N D I K O R D H A

Nga libri me Poezi “TATUAZH NË LËKURË”
ISBN 978-99956-30-70-6
Shtepia botuese : Globus R. Viti 2009









DRITË, MË SHUMË DRITË

Dritë, më shumë dritë!(*) –
kërkoi Gëtja, kur vdekja e pyeti
për dëshirën e fundit.
Ai që dritë i dha
kombit t’ vet
dhe drita e tij rrezatoi nëpër botë,
ai që shuajti zjarret e mallkimit
dhe ndezi dashuritë,
ai që ishte i pastër si drita,
i dhemshëm si fëmijtë
e qeshte prej ngazëllimit,
ai, që trupin dhe shpirtin
e kishte prej drite
dhe dritë kërkonte të ishte prapë …
dritë lëshon dhe sot
në sytë e njerëzimit!





PIRATI DHE MBRETI (*)

-Gjykoje, o mbret,
sapo e kapëm këtë pirat!
-Ti je pirat?,- i thotë mbreti me kërcëllimë.
Pirati pranoi që ishte pirat
dhe pa hezitim shtoi,
-Unë jam pirat
ngaqë kam vetëm një anije,
se po të kisha shumë
do të isha mbret,
- i tha pirati mbretit të vetë.





PIKËMBËSHTETJA
E ARKIMEDIT
-Më jepni një pikëmbështetje,-
tha Arkimedi,-
dhe unë me një levë
Tokën prej vendit e lëviz.

-Një pikëmbështetje? …-
thanë ca fytyrë pa vlerë,-
dhe u sulën në kërkim
të gjenin pikëmbështetje
të tyren fytyrë-shëmbëllim.

-Dale, ku shkoni!? …. thirri ai,-
por tashmë s’ e dëgjonte njeri.
-Prit aty,- i thanë ata,-
të shohësh ç’ do të ndodh më vonë.
Dhe për ty
do të gjejmë një pikëmbështetje
të të rrëzojmë nga ai fron.




LOPËT BARDH’ E ZI
Kur politika
është e drejta kushtetuese
që kërkohet me ngulm
e njerëzit ndahen parti-parti,
më shumë se diversitet,
tregon lakmi
për t’ i mjelë ato lopë
bardh’ e zi.




FLETOMANIA
Vocërrakë me çanta të rënda
e shpinat të kërrusura nga barra,
shkojnë e vijnë ngarkuar.
Mbartin e ç’ nuk mbartin në ato çanta
me ato të vogla duar!


Mbartin projekte e reforma
që mendja e të mëdhenjëve
eksperimenton në kurrizin e tyre.
Mbartin libra, fletore,
fletë-pune lloj-lloj!…
fletë-pune për gjuhë e letërsi,
flet-pune për kompjutër
e për dituri;
s’ mund të mos ketë fletë-pune
dhe lënda histori;

Libra, teste,
fletë-pune1, fletë-pune2 në fizikë
e në matematikë.
Prit kur të dalin fletë-pune
dhe për gjimnastikë!


Sëmundje e kohës “fletomania”.
Mani absurde ...Çdo gjë me të shkruar!
Alibi pedagogjike e vjetër
sot e rinovuar.

Asnjë ndryshim!
Çanta të rënda
mbushur me libra apo thas me gur
si skllevërit vocërrak
që mbartnin për dënim
atëbotë, dikur …






NJË HIÇ

Autoriteti i burokratit
është i lidhur pas karriges.
Sikur karrigia të thyhet një ditë,
nga burokrati mbetet një hiç,
një filxhan i thyer,
një vrimë
e ca njolla të zeza mbi qilim …

P A N D I K O R D H A

Nga libri me Poezi “TATUAZH NË LËKURË”
ISBN 978-99956-30-70-6
Shtepia botuese : Globus R. Viti 2009




ZBRIT NGA MAJ’ E FIKUT !

Një filozof(*) pat’ thënë
dikur në lashtësi:
„Nuk ka miq, o miqt’ e mi!“
Ndokush që s’ e beson, do të thotë:
-Ish për dje e jo për sot.
Ndokush nga maj’e fikut
ndoshta dhe bërtet:
-Shpifje, or bablok, gënjeshtër me okë!


Nuk po kthej përgjigje,
vetëm kaq po them
-Zbrit nga maj’ e fikut
që ta kuptosh
se shumë miq kurrizin të kthejnë,
s’ pyesin më për ty,
as ta vërshëllejnë!





BALERINA

Për balerinën e parë shqiptare,
Zoica Haxho.

O moj ti lulja e parë,
lulekaçja me kurorë,
dritë solle, shpërndave retë
n’ atë mot me dëborë! …

Dhe tani pas kaq vitesh seç kujton,
të kaluarën me të tashmen
me një pe i përshkon.
S’ është ëndërr,
s’ është vegim, është e vërtetë.
Ja, të shoh tek po ngjitesh në sken’ vetë!


Shpirtin të bardhë si fustan nusërie,
çdo lëvizje sa të paska hije!
Trupi ytë si fugë vërtitet
majë gishtrinjëve piruetë, (*)
eleganca, hijeshia pikturojnë
pa kavaletë.

Krahët si flatra me ajrin lodrojnë,
thuajse t’ i rrëmben era
Në zemrat e njerëzve
ti dhe sot je siç ke qënë,
fllad që sjell pranvera!





NË DORËN TËNDE

Jeta është e jotja
dhe ti vendos për të,
por s’ jeton i veçuar,
s’ jeton në boshllëk.
Sa i lirë je, aq i detyruar
të respektosh ca norma, ca ligje
me çiltërsi, pa karshillëk.


Është në dorën tënde
ta ndërtosh jetën me ndershmëri,
larg rrugëve të pista, pa hipokrizi,
larg meskinitetit, shpirtngushtësisë,
cmirës e lakmisë.
*
Jeta është e jotja …
e të mos pendohesh pastaj,
bëje autoportretin tënd
me ngjyrat e saj!







ATËHERË
DHE VETËM ATËHERË


S’ ke pse dëshpërohesh
për atë që s’je.
Kërko më të mirën brenda vetes,
tregoju të tjerëve
se gjallë je mbi dhe!
Atëherë do të ndjesh
se jeta të sjell gëzim,
atëherë do të ndjesh
se s’ ka dëshpërim.
Atëherë dhe vetëm atëherë …
miku im!







SHQETËSIM

Në ëndërr
fëmijtë
prisja i shqetësuar.
Nuk dija ku ishin,
ku kishin shkuar.

Befas u ngrita si vetëtima …
dëgjoja zëra, dëgjoja cicërima.
Kur u përmenda
çdo gjë u zhvesh nga ai tis.
Dy dallëndyshe të kthyera
nga shtegtimi
kuvendonin në stehëzën e shtëpisë.





MOHIM I MOHIMIT

I duam fëmijtë tanë
gjakun dhe mishin tonë të përtërirë.
Ëndërrojmë, vuajmë, sakrifikojmë
që ata të jetojnë nga ne
më mirë.
Ky është mohim i vetes prej dashurisë,
mohim për të siguruar
qelizat e vazhdimësisë.

Ata rriten, martohen
e nga ne largohen …
Mos vallë mohimi i mohimit
ashtu, në heshtje vepron
e dhembja që ndjejmë
dashurinë copëton?

Kjo s’ është aspak çudi,
është një e vërtetë,
është një ligjësi.
Dhe prej kësaj ligjësie,
tek ne pa e kuptuar
dashuria vjen e dyfishuar.

Një dashuri tjetër
lind mbi dashurinë e vjetër.
Një dashuri e brishtë, e njomë,
ashtusi doçkat e vogla
të nipit a të mbesës
që na zbutin shpirtin,
kur rrudhat e ballit
një nga një, na i numërojnë.





E ZAKONSHMJA
DHE E VEÇANTA

Një buqet me lule njëngjyrëshe
vështirë të pikturohet hollë.
Në vend të saj në tabllo do të kishim
një njollë.
Njerëzit në jetë ndeshen
me të tilla vështirësi.
Shpeshherë e zakonshmja monotone
zotëron.
Zëri i individit humbet ngjyrën,
tingëllon në unison.

Të shpëtojnë prej monotonisë
njerëzit të veçantën gjurmojnë.
Por e veçanta
nuk zgjedhet aq lehtë,
nuk shquhet në vetmi.
E veçanta është e tillë
brenda llojit të vet,
se një fije kashtë
mes lulesh në buqetë
s’ ka asgjë të veçantë, në të vërtetë.
*
E veçanta,
sa e larmishme në lloj e në shije
çorodit instiktet,
do pak vetëdije!