Agron Tufa

III. RRETHINAT E ATLANTIDËS

(vargje heraldike)


PROLOG
Ditën e shtatë të lëngatës rrëshkita nga kurthet e hijeve: marsi sybuhavitur e buzmavijtë shkiste si uji në kofshët e kolme të vashave; po ishte dikush që kish vënë kujën: "a të khashë! - se s'mund të pritej gjë tjetër në më të humburin spita ushtarak që kishte provinca. Ai ia kishte kallur sytë përsheshit me shkronja që ftohej mbi komodinë. Më kot rrihja ta mbledh fillin e tretur ndër fasha të trasha resh mbi objekte: do ta mblidhte ardhja e numërorit nga Peqini.
Ai kish sjellëdy-tri fije të njoma dorzonjash, shkulur me gjithë rrënjë nga shpatet e Sheldisë. "A të khashë" - përsëriti ai pikëllueshëm, dhe gjithçka tjetër zhvishej nga perceptimi. Precipitonte veçse thelbi - "a të khashë", thelbi-shkronjë. Përsheshin me shkronja e ngjyroste "kh - ja " grykore. Numërori nga Peqini u zhduk pas dyerve të nginjura me erë ilaçesh duke lënë të ftohen dorzonjat ndanë përsheshit me shkronja, ndërsa mua, - të rrotullohesha ankthshëm si një predhë, në vijaskat e asaj zgafelle mijvjeçare, asaj "kh - je" të pamort që oshëtinte nëpër labirintin e laringut të shqipes në Peqin.




1. NJËMIJË VJET VETMI TË SHKRONJËS "KH"

(ia kushtoj I. Kadaresë)

...Sepse koha krijohet me vdekje, ndaj ne
Jemi urna e saj, jemi qarku përmbyllës,
Jemi ashkla plluskore mes gjethit dhe ritit -
Vegulli efemere, shkumë detare a re
Lojcake në qiej, bij të shembëlltyrës -
Loti që humb në lumin e Heraklitit.

...Sepse koha është qenia në prani e mungesë,
Dhe mungesa krijohet me vdekjen tonë.
Do hapet sipari dhe heret a vonë
Papraninë do shohim të gjithë në Zbulesë:
Do jemi boshti i veshur n'kuptim
Dhe lumë Herakliti së prapthi n'vërshim.

...Sepse koha rikthen në po atë tryezë
Të ngjërojë grimat që pati lënë,
Dhe dita e lume ndrron natën e zezë,
Dhe nata prapton me shéjza e hënë -
Ngathët si vargjet në anakrezë,
Koha rikthen në atë tryezë.

...Sepse koha nuk është domosdo shkatërrim
I thelbit të Qenies, i shpirtit në Hiç.
Ana e prapme e saj është gjallim.
Vdekja është Oazi dhe Krishti në Kryq,
Ku koha pushon, zgjanohet dhe ngre
Të tjerë profetë për sendet dhe ne.

...Sepse vdekja është veçse ç'lodhja e Frymës,
Pastrimi i saj për gjakimin e ri
Në pulsin e gjallë të Qenies në kohë.
Vdekja është djegia e gjethit prej brymës -
E po atij gjethi që gjen përsëri
Degën e blertë dhe Frymën që ngroh.

Vdekja është gjendje e Qenies në gjumë, -
Rrjedhë e papastër kohe të amullt,
Është edhe nyje kohe e gangullt
Dhe zor se mund të shprehet me gjuhë.
Se koha lëviz veçse në Qenie
Si anë e prapme germe, fonéme.

Mos koha lëviz dhe ngrin në një germë?
"O shpirt i mumosur, o merrmë, o lermë,
O kthem ti sërish në Zanafillë -
Në kllapa Logosi vulosur me dyllë,
Në kohë kaosi, në Frymë pështjellimi,
O kthemë në gjendje të grirë vetmimi" -

Tha shkronja kh dhe u suall vërtik
Profil-grirë karshi përjetësisë
Një nate me prenka yjsh në fytyrë -
Dhe mbeti peng i pezullt në grykë
Në cepin qëndror të Ilirisë:
Në laringun e shqipes - e para mënxyrë.



2. NJËMIJË VJET KEQARDHJE PËR SHKRONJËN "H"

Pyeti presja: ç'ndodh kur takohen dy pykpyetje?
Përgjigjet kllapa: tri pikçuditëse.

Anton Pashku

I
Herioglife hidhërimi hanë hënë. Hulli
Hundorësh hapën Hunët e humbën humbellash.

Hepohen Hamletë harrakatë hamendjesh:
Huti hapat heq humnerash.

Hov e hidhem hamulloresh,
Hyj humbas në heshtje hithrash.

Hoje honesh historikë -
Hy e himne himerikë.

Hapen hallkat hapësisë:
Helenizëm.
Hurb harresa helm hazdisë:
Histerizëm.


II
Hordhi hardhucash - halë hakmarrje hipokrite.
Horizontit hungërijnë hymne hetite.

Hurdhë.

Hemoragji.

Hiçi hëngër hudhra hijesh hijerënda.
Hark i hapur hanxharonte hyjzit hëna.

Hajmali havasë harushat hapërdarë,
Huqe-holla si havjari mbi hoshmar.

Herë hare harbojnë hatullat e hirta,
Herë hollohet hink e hellit - hingëllima.

Hù haraçi, hurmë hendeku, hatà has,
Harpa hup hire hapash në hashash.


III
Huti hutat hir' i horës harrimtare!
Hyr e ha haje e hije hijerorje!
O haliç hallesh halldejase habertare!
Himene! hukamë harqesh humbëtorje.

Hamës humbësi horroresh: hosana!
Hekur han havan' i huaj: hosana!
Heralkitin honeps Hegeli: hosana!
Heraherë hidet janë Hidra: hosana!

Heshtin heshta e habitur harmoninë.
Hallvë hakmarrje hap hamshori me hanxhinë.
Hyn hajduti, hyn harbuti si harap -
Hartë e harxh hamalli hodhi në hesap.

IV
Heliocentrizëm. Humababa humbi hartës:
Hallat hallve horasani harrimegër.
Hungurijnë Hesperidet hymn Helladës
Dhe Hermesit: Huserl. Hajdeger.

Halë e hyjve hyjnizues - Hiroshima.
Hajku hupas hjek hise harakiri.
Hapsanë hanesh hem hutoresh has Harkovi,
Hunj harrimi heq hebreu: hime hiri.

Herr Halili hoje hejesh hajdutnisht,
Hapin hijshëm hedh hajatit pas Hyjrisë.
Hoshgjelden! - hundëzon Harambashi.
Hasta la vista! - heq harrimi hurbë hashashi.


V
Herë hero, herë hasëm hyqimeti,
Herë hutim, herë harrim hapësisë,
Herë hulli i hardhuar n'hall Hamleti -
Hijerore herë harlisur hajmalisë.

Himalajë, - hon heterash huamarrë,
Hordhi hindësh harrakatur, hapërdarë.
Hilozoizëm heraldik: hiperbolë.
Hipoteza - haku i humbjes: hekatombë.


3. EKZISTENCË

Njëmijë vjeshta rrodhën gjak në ijet tona.
Njëmijë vera gjaku eshkej dhe në grykë
Shtjellej Qenia, kutullohej shkronja,
Frushullonte verb' i shqipes, kallej thikë

Mbi dremitjen fusharake - pelte trush,
Ku lakorja e horizontit puthej epshëm
Dhe skajonte rrjedhën lumi krejt në tush
Nga kujtesën nxin i Letës breg i mnershëm.

Përsëthelli shkulme ngrinte prapë shtërngata.
Tjetër sy cikloni mbarsej shkrepëtima.
Nga themel' e thelb' i Qenies trandej Fryma -

O baticë që vdekjen vetë vure në kllapa!
Dhe n'u kthefsh në atë thelb Zanafillor, -
Kthen sërish të pish ambrozin tënd hyjnor.


4. TMU - TARRAKAN

"Dhe nëse fantazma gjalloi dikur këtu,
E braktisi këtë shtëpi. E braktisi".

Josif Brodskij

I
Këtu koha është shkallmuar nga erëra të errëta
Dhe dergjet distiluar në Detin e Zi.
Me shkopinj të trashë rrebeshesh të verbëra
Mbi kafkuj qafgjata dunash përmbi-
Zgjohen kumte të fjetura deliresh të hershme
Për brenga të ardhme prej vreresh të djeshme,
Që barten, shkapeten si thneglat e treten
Në rërë anonime ku bjerrin vetveten

II
Këtu "pasardhësit" i sajojnë apologji
Një të shkuare që kurrë s'e kanë patur.
Kështu dhe terzia, pa cohë, gjithsesi,
Do sajojë prej leckash një rrobe të varfër.
Kështu historisë i japin të pijë
Prej gurrash të lashta uji të vjedhur,
Dhe hedh shtat përçudshëm mashtrimi i ri
Përkundër rrjedhës me memorie të tredhur.

III
Krejt çka lanë perandoritë këtu
Janë rrënojat e qytetit antik: Gorgypa.
Po koha kafshoi dhe shtroi nër tru
Shtresa pomade ndër fasha e rrypa.
Eh! Qenia si Kukule në Fshikëz mbështjellë
Dremit në jermi alfabetesh, delir e narkozë,
Dhe në përmendet shpellash përthellë -
Vetvetja-Proté i shket-metamorfozë.

IV
Me triskuj ernash t'misterta, ç'mund të na thotë ende
Kjo natë tingujsh tinzarë që trazohet gjethnajash?
Me akuariumin që tallazit faunë yjesh t'arrirë?
Me palcë historie shtanguar ndër pengje?
Me kafka t'nëndheshme dergjur thirravajash?
Me fushatën kobzezë të Svjatosllavit përfshirë
Vorbullash qorre? Me lavdinë e bjerrë t'atamanit
Mbi gërmadhat e pakthyeshme të Tmu-Tarrakanit?

V
Njeriu. Njerëzit. Njërëzimi. Mendimi përsëri
Rikthen duarthatë nocioneve të bjerra.
Mendimi fyhet. Mes dunash pëlcet era.
Njeriu. Njerëzit. Gjithë kjo industri
Prej mishi cullak që për diell theket -
Këto fryte të errëta gjaku - mizëri -
Janë iluzion’ i mbramë që nuk don të shembet, -
(Iluzion në kllapa plus-minus përjetësi).


VI
E lëmë detin të fshajë e rrahë në breg
Me rropullitë, çafkat, sytë e Ifigjenisë
Që sogjetojnë nga ky ngulim grek
Hapësirën sakrale gjirit të Pontisë.
I kthehemi stepës, ku pas shpine çurg
Kanoset zhyer-gjak perëndimi turk.
Muzgu enjtet. Merimanga dhe akrepa
Shqyhen pràjshëm rrengjesh nëpër rrjeta.

Vitjazjevo, korrik 2000


5. KËNGË INFANTILE

Amshimi ha lastarë
Për ty o gaztar
Amshimi ha prapë
Për ty o gazngratë
Amshimi ha fruta
Aguridhe të buta
Amshimi ha triskuj
Me vriguj pa vriguj
Me bishta nervurë
Për ty more burrë

Amshimi ha gurë

Amshimi ha fletë
Për ju mori bletë
Ai ha lëvore
Për ju hijerore
Amshimi ha shumë
Për ty mor i lumë
Amshimi ha shkronja
Për ju mori zonja
Amshimi ha shpesë
Për ty mori mbesë
Ai ha zanore
Për ju o lotore

Amshimi nuk nginjet
Amshimi nuk thinjet

Amshimit s'i merr as dhe një thërrime.
Amshimi ha gjethet e veta prej dorës sime.



6. TRANSHENDENCË

(peisazhi tjetër)

I
...Dhe i hapa sytë në këtë botë krijesash që mpaken në përjetësi.
Vezullinte stepa nën hënë.
Hënë, o hënë e derdhur në Mongoli!
Me kulte hijesh, angështi baticash,
e qumështin e tundur në gjinj amësie,
Me rite mortore magjistricash
Ti anën e prapme të Qenies e shpie
Në tjetër alfabet që çartur rravgon,
Nëpërdredh flatra t'padukshme mshehtësie:
Kufijtë e kohërave tëhollen dhe Fryma
Somnambule ndërkallet ndër trupa të tjerë.
Irrele materia.Vërshon Leta a bryma,
Vetëdija, kujtesa, xhelati, viktima, -
Rimishërojnë nocionin e bjerrë.
Dhe pengje të lashta, pengje që s'vdesin
Kthejnë të ç'mallin mortarët e vet,
Dhe det’ra-martirë, liqej-asketë,
Shestime të turbullta përbrenda djérsin.

II
...Dhe i hapa sytë në botën që madhohej nën hënë.
Tjera kohëra, tjera vrunduj qeniesh shkapeteshin mbi dhera.
Tjera shira tingujsh, tjera epopera
Shplojnë Qenien në mundësi, qajnë Qenien e ngrënë.
Qyteti hyjnor së larti hukaste sendet përposh
Dhe palcën e tyre brumonte me Frymë e Vullnet.
E di: sapo gjethi i zi i ditës të rijë - "të rrosh a
të mos rrosh"
Do bëhet sinori diskret.

Tungjatjeta natë, ty o art hermesian!
Kjaroma trurin dëng me skolastikë!
Në kordat e zërit tonë përshkëndit
Plazma e valë e verbit ilirian.
Po kthen biri yt plangprishës Atlantidë!
Avitet ngarkuar pasthirrma t'paemra,
Se qyteti, për banorët zë fill nga qendra
Kurse për udhëtarin - nga periferitë .



EPILOG

RRJEDHË E DYANSHME KOHE

(Palindrom)

Aristokracia athët të tha: ai Car kot si ra?
Tagra-argát, ári i ra:
aks ashik kisha s'ka.
Teksa asket ishi, mishmash-amshim: kal' e lak.
Ah, ok! Koha hark e krah ka hak.
Kref ferk e reze zer -
e litera, a re ti le?
Shi ish. Ish shi: rrush Ádi i dashur!
A visha û Shiva? Cigare je. Ej, era gic! -
Shava avash'. Jam maj, jam Liza - azil:
Kish dhe shik. Her' reh prek kerp, her' reh prek kec -
merr rrem.
Opo jam maj e luloj jo lule:
Jam maj, rreshje e sherr. -
Agoj Joga!


Moskë - Vitjazjevo, korrik 2000

Agron Tufa


Sonet

Kupen e kujtimit tend ku ta fsheh e ku ta hedh?
Bej ta flak e bej ta thyej, bej ta le e me rrenqeth.
Kupa e kujtimit tend valon shkume dashurie
M'u ka ngri si nje servis mbushur pije çmendurie.

M'u ka ngri ne doren time ky bardhak i fildishte,
I hedh zjarrit, zjarri digjet si ne ethe kaltersisht.
Nuk e pi kujtimin tend. Kupa le ta pasqyroje
Sonte qiellin lakuriq edhe henen e pagoje.

Le te rëndet e perlotur permbi kupen e mallkuar
F'tyra ime nder reflekse zbehtesisht e vizatuar.
Kupa e kujtimit tend me s'do mbushet kurre me ty.

Bej ta flak e bej ta thyej, bej ta pi e dot s'e pi.
Do te rend pra krejt i marre me servisin e hënuar
Gjersa shkuma neper kohe do jete tretur, avulluar...


1991

Balade

Baladat jane te gjata, te trishta
Pothuajse mbarojne me nga nje varr nen bli:

Do ta humbas per pak kohe vdekjen
Serish per te vdekur mohuar nga ty.

Asnje cep te botes ku vertitem si hije
S'me le pa dhimbjen tende te lashte.

Si shira te shkermoqur - tinguj sharkie
Mbjellshin pa pra krymba ne rrashte.

A heret as vone s'ka qene per varret
Nderkoha e pengut qe tret nje vdektar.

Vdekja eshte rroba jote qe kallet
Qysh nuk mbarove se qeni gjalle?

E zjarret terbohen, shkrumbohen nder vete
E zogu i hirit rritet n'ajri.

Universi fle ne sarkofagun e mallit
Baladat mbarojne me nga nje varr nen bli

Zgjeroj postimin e djeshem.


I pershtatshem per situata ku gajasja nderthuret me shkuljen e faqeve, me duket se eshte e pershtatshme per t'u perdorur si shprehje edhe ne situata te tjera shoqerore. Nuk di nese i kane gjetur vend edhe te tjere, por personalisht si shembull te pare jashte letersise i gjeta vend ne politiken shqiptare me rastin e zgjedhjeve per bashkine e Tiranes (zhvillimi me date 12 tetor perfshi ketu dhe rezultatin e dale prej tyre, se nga 345 qendra votimi, rezultati ishte i rregullt vetem per 60 prej tyre e per 285 te tjerat i parregullt).

"Majmunade e ububushme".

marre nga FJALA


Anno Domini*


Agron TUFA



Anno Domini

Dëborës, janarit, fundosej parvazi.

Retinat e saj: të qeta, pa frikë.

Dhe vetëm në kupat e thella të syve

Dridheshin dy hije si tush në qerpikë.



Objektet, banorët, bimësia dremisnin.

Kalonte ajo mes dyersh, e prapë

Me zhurmë sikur një letër të grisnin –

Nuk thoshte një fjalë, nuk hidhte një hap.



Ajo kapërcente parmaqet, kështjellat,

Dhe kish të përndritur në ankthin e prekjes

Në takat e saj, korsenë dantellat,

diç paksa prej jetës, diç paksa prej vdekjes.



Përshkonte dritaret në piskun e erës,

Asgjë pa lëndur, askujt pa iu trembë,

Pa krisur as qelqin, as tylin pa fshikur –

Gjerdan pikëlor, plumb i bardhëllemë,



E thinjur, e pluhurt, qylymash përmes

Ajo vetvetiu përshkonte – shigjetë

Pambukun, mëndafshin, mes kockash e dejsh

Kollaj si amvisë,

si mysafire e qetë.



Paracaktimi

Shitohen ditët lik përbri

Dhe mineral’ i territ rëndet.

Unë rrah të shpik një histori

Që shap’ i shpirtit të mos çmendet.



Më kanë lëshuar pa më pyetur:

“Ji dhe mbroje këtë trajtë!

Dhe kur ky mish të jetë venitur,

Do çojmë një engjëll të të mbartë.



Po që kjo trajtë të mbijetojë,

ky shap i mish-e-shpirtit tënd,

është parathënë që të durojë

gjithësa vdektarëve iu rënd.



Ia bëmë kafshës rrënjët zorrë –

dhe ty – idesh të ngjizëm Frymë.

Krijimit tonë i vumë kurorë:

Ti mos e ler ta përkasë brymë!”



Me këtë kumt – ogur të zi

dënuar jam të kalamendem,

të shpik, ëndërroj një histori

që shap’ i shpirtit të mos çmendet.



Nyja

...E tash gjithçka vjen lidhet nyje

që duhet zgjidhur herëdokur.

Mes tokë-e-qiellit asnjë fije

Siç duhet shthurur, nuk u shthur.



Na vijnë prej s’largu ca t’vërteta,

me shushurimë, me pëshpërimë.

Drithmohet hithra dhe lëpjeta:

Jo zemra jonë, jo veshi ynë!



Ajme, si mblidhet-kutull vjeshta –

I lashti fat si një iriq!

Një garderobë sajon gënjeshtra

për të vërtetën lakuriq.



Dhe shkepet klithma gjer në yje

Dhe sprapset-gozhdë përmbi qivur:

Mes tok-e-qiellit asnjë fije

Siç duhet shthurur, nuk u shthur.



Enigma

Me ankth të pjekur e zemër të mekur

Pranoje enigmën e madhe:

Enigma e vogël ka mbetur paprekur,

Në shmang, e flakur jashtë rradhe.



Ti ditët njëlloj vazhdon t’i shtysh,

si shtjella trallisur ndër valle.

Enigmën e vogël e vdire prej sysh

Si çelësin e shpisë së madhe.



Do shtrihesh nga lodhja, dërrmuar të flesh

Me fllugën e gjumit ndër valëza.

Prore kanatesh shtëpinë do ta kesh

Për hije, kukudhër, fantazma...



Mbi truall të dobët – fundamenti yt –

Gulçon nën ngrehinën e errët.

Gremisja – dije – në ndodhtë një ditë, -

Enigma e vogël hakmerret.



Pengu

I tmerrshëm! Pikon dhe shkrihet në dëgjimin e vet!

“Kopshti” – Boris Pasternak



Me çapet e shiut rrëzohet përtokë,

një hije që shket n’errësirë.

Kjo degë në kopsht e rrok a s’e rrok,

Ç’ia shtiu atë drithëtirë?



Me barrën që mbajti tundet sikur

Një “po” dhe një “jo” të kumtojë.

Po barra e Hijes rëndon si një gur

Dhe fshihet pas shirash të pshojë.



Me çapet e shiut e ndjej si ofshan

Ky peng i një Shpirti pamort...

Nga cila kohë, cila rrënojë,

dhe cilin ka zgjedhur t’ia thotë?



Po shiu ahtin e Bujtësit e fsheh

Gjethnajës me fruta-purpur...

Mos kopshtin ndërgjegjja e ngjeth ende

E krimit që ndodhi dikur?



Mos ndoshta ky Shpirt kurrë s’do ikë,

Mos ndoshta shirash pafund,

Pezmin e vet e zbraz pikë-pikë

Ndërgjegjen e kopshtit të mundë?



Erëmimi

Këqyr këto plepa ndanë udhe...!

Rol tjetër s’kanë në histori:

Të ndryjnë rrathësh si tru Bude

Historinë që shket përbri.



E kur në mish të bardhë plepash

Sakica, sharra do ngjërojë,

er’mim i njomësht të vërtetash

do të bredh’ rrugës i pagojë.



Diç do të thotë e s’mundet prore

Ky erëmim që shket në rrugë,

Se plepi zbrazi për çdo pore

Atë që kish si plep, si Budë.





Fantazmat

Se si zë erret në rrethina,

dhe shurdhër shirat rrahin tokën!

Përreth qullen dy rjabina

Dhe dy fantazma qesin kokën.



Njëra ndërmend një rrahje ore, -

Një damar kohe lënë shkretë.

Tjetra me sy të tretur prore

Diç duket pret e dot s’e pret.



Përskej rjabinash rrahin hapa

Fusharakësh që nxitojnë.

U qepen fill fantazmat prapa

Me sytë që ethshëm prushërojnë.



Dhe mu në prag të një shtëpie

Përplasin krenjat aq rropamshëm,

dhe ndjejnë se mes kësaj njerëzie

qenkan të dy të Përmatanshëm.



Këta dy shpirtra harrakatë,

Të kredhur rishmi në mërzi

Rikthejnë të vrerët nëpër natë

Ku qullen rjabinat në shi.





Kalorësi

Me flatrat e krrillave u bart perëndimi

Dhe ra si ndryshku i plugut.

Një bronx i sëmurë në pisk të thëllimit

Larton statujën e muzgut.



Mes malit e fushës, kur jelet e zeza

Të territ të prekin në tokë, -

Zvarrë do ta heqë dikë në varreza

Kalorës’ i Dyrerit galop.



Ti portën e kyç dhe ndjen si përjashta

Statuja e muzgut mësyn: -

Rishmi rikthejnë ndijimet e lashta

Që tjetër Kujtesë përtërijnë.



“Ti nuk m’i nderove altarët e mi,

As Frymët ndër kafshë e natyrë.

Ti engjëjt m’i talle! Më mbetet tani

Demonë të të çoj mysafirë”.



Portën e ndjen si shkallmohet, gjerkur –

Shpirtin ndër lutje përndezë –

Kalorës’ i Dyrerit fytyrëqivur

Ta merr me galop në varrezë.



Lilitë

Dromcat e territ shkoqen e bien –

Tespihe të zeza përtruall.

Ti rishmi ua shkon kokrrave fijen

Dhe terrin e mbledh përkundruall.

Ç’engjëll besëlashtë ta kallëzoi gjestin

Gjithë hir të më bësh reveransë?

Fisnik dro kam qenë që gjestet më prekin,

A ndoshta poet në Provansë?



Ndjej terrin tinzar të mbushë çdo enë,

Pa prekur mesdita, as mbrëmja.

E ngre dhe e kthej gurmazit si venë

Terrin me shtëmba të rënda.

Me bie në kokë kjo venë e trashë

Dhe shapin e shpirtit ma trand.

Në rrashtë pëlset me dijen e lashtë

Që ruajti kaq vjet kontrabandë.



Këputet e bie çikrik qetësia

Pusesh që plasin – shkundull.

Në rrathë shpërhapen ëndjet e mia –

Dyndet kujtesa e turbullt:

Dallëndysha që nisa ra e përgjaku

Një valë të terrtë e pluskon...

Dhe bef për një timtë sytë m’i përflaku

Profili yt si grifon.



Ja kopshtet... rimbushen rishmi statuja

Me shpurë e skllevër t’kalosh...

Kur shpata të bjerë, kur zjarri, rrëmuja

Tempujt t’i vënë përposh –

Tjetër perandori do kesh ti ndërruar

Në tjetër kohë e shkëlqim –

Dhe rishmi në sytë e tu t’yllësuar

Bie viktimë fati im.



S’do mundem ta shpreh me fjalë vdekëtarësh

Grimëkohën kur syri yt

Më kallet si ethe margaritarësh

Dhe shapin e shpirtit trondit.

Ti flegrat m’i mbush athtësira disfatash -

Pikëllime e pezme pa mort:

Jo dashurinë, - vrigëllima shpatash

Vjen e më shtie për short.



S’do mundem t’i shmangem misterit shtangues

Që më ngallmon kjo seancë:

Ti vjen dhe skenarin paracaktues

Shpalos me këtë reverancë.

Përvoja të lashta hidhërimi të ri

Rishmi na shtyjnë në rol:

Të shpik pra më duhet një histori

Vetveten ta kem nën kontroll.



Sonet

A.L.

Kur shirat shkrehen shtrazë-shtrazë

E rrahin rrahet me rrëshekë,

Me kërp e kulpra e këlkazë

Bredh barit burri breg më breg.



Baret bariu buzë burimi -

surb shirat surbull me rrebesh,

vërvit vetimë asi vështrimi

shpërpush e shprish shirat përshesh.



Përpiqen plym pikat në parzmë

Dhe burri barit shtang vetiu:

E merr bariu për fantazmë:

Shajni i del atij bariu...



Tek për një timtë të vetëtitmtë

Koha këmbën kambanë të grymtë.



Vdekja e qytetit

Pasditeve dielli rrëmihte një shteg të fshehtë…

Visore t’padukshme natën rrisnin shtatzaninë:

E nesërmja hovte e tradhëtohej n’pandehmë…

Pluskonin të prapmet e sendeve. Me zjarrminë

Dhe uji dhe limfa zvetënoheshin në djersë.

Shkarja. Shkarrëzimi i madh shkagonin kujtesë:

Praptonin zogjtë: një nga një binin, piqeshin si qiqra

Në të kundërt të perspektivës. Bulevardi

i mysët e kruspull si shpinë krokodili në hithra -

A si lundër e kalbur përmbys – tash nga inati

i zhdukjes së afërt i hante, i mbante për vete:

Dhe zhurmën e takave, patkonjve, dhe kërkkëllimën e qerreve.

Tash e shoh gjithkah: një pjesë mblidhet të ikë nga një pjesë

Që nuk ngutet të vdesë. Përmidis, tejendanë – mërira –

Kërpudha pikëlore helmkuqe. E me gjuhë nepërke të zezë

Ajri gulçon mes pllakash betoni, barrela, fuçira.

Një vozë cit me yje u vetëvra e gjaku pëlciti, i errët e i trashë

Mbrëmëherë, në një qoshe ku kriheshin melekët

Që digjeshin zjarrmie n’ekstazë mullarëve me kashtë

Kumtri. Kumti. Kurmi. Kulmi. Kumbi. Kusuri...

Ne bjerrur i kishim dhe gjestin, dhe fjalën dhe rëndë si buaj

Përtypnim dhe ndillnim pandehma të egra tamburi

Nën ritmin e çartur, nën jehun epsharak të çizmes së huaj.

Qenë pjekur gështenjat. Dhe binin. Si gëzhoja përtokë

Mbi kalldrëme, gjerkur, një ditë edhe boçet mbetën

Gojëshqyera, pa dhëmbë, si vezme të zbrazëta e, tok

Me ta, duarlart, spaletat e gjetheve ndër erëra shkapetën.

Dielli përvidhej – e thamë – një shtegu të murrmë:

Në prisnim. Ditënatë. Gjuhëjashtë. Agsholesh me brymë.

Çatisën rrebeshet dhe dhëmbët i thyen në shkumë.

Atëherë kurrizi i krokodilit lëvizi: pluskoi n’lundrim.

Si lundër e kalbur bulevardi kalamendej i dehur

Dhe shiu i shkrehu epshet e errëta gjer në mëngjes,

Dhe pirgjet me ëndrra dheu dhe gurësh të pjekur

U shuan të gjitha në gëlqere harrese: as kërma, as shpesë,

As engjëj krahëthatë s’denjuan të jenë, për besë,

Së paku, cezurë efemere në pauzën e vdekur.





Epshi trupor i territ

Territ ungjillor u shtri dhe preu hapësinat ajo dorë. Diptik zbrazëtie: bardh-e-zi. E bardhë, e bardhë, si një direk me vela frushullonte frushkët andrra e tij, nësa për bashi përplasej e thyhej grimë, si shishe shampanje, pulëbardha torollake e Soreskut.

E hapësina?

E pamë qysh tallazitej, hapësina, qysh stërfryhej, shkumëzueshëm, hapësina, mu si një demon konkav, qysh shkurajohej saora, hapësira, pa aks e ashtnor.

Përanash e përskej e pamë qysh përvidhej epshi trupor i territ, e pamë qysh mbartej n’ato ethe ngutie, qysh avullonte e pamë mbi ujëra e sterre epshin trupor të territ dhe e pamë, e pamë, e pamë qysh zbriti e mbet vjerrë - mjegullishtë, e pamë qysh varej i ngimë mbi lumë si plënc kau, epshin trupor të territ e pamë të mbartej nxitimthi, si mish kau vagonash të rëndë t’atij treni-fantazmë me binarë të lamë në djersë e dritë, dhe pamë, pamë, pamë, epshin, sidomos, mishin, vagonat dhe djersët në dritë etj, etj...

E drita, drita qysh?

Tembrâma, pasagjerë të ardhur ç’prej akseve të diptikut, e thënë qe t’përballeshim me këso bote ku çdocili e njohu sozinë e vet me angrra, përbrenca engjëjsh përqafe.

Aherë nga perroni në sfond u ndie qysh kthehej nata tjetër me copat e gjarpnit të premë tek gjakonin me kapë njena-tjetrën - vagonat e trenit përplot me epshin trupor të territ; aherë u ndie qysh shpoi qiellin, si një i pa pikë kah yjzit një këngë n’arrati:

“Nënshkruaj, shpirti im, nënshkruaj,

edhe kallxona qysh s’t’u përgjigj njeri...”





Hamleti (i riu)

Ndërgjegjia e ashpër e tokës topitet.

Shpërprush ndër ethe mijëra sy yjësia.

Një zë vjen së largu e zgripeve mbytet:

Këndon Ofelia? Vajton Ofelia?



Sharroj pagjumësie. Mesnatës mbaj vesh:

Fërfëllon barërash, fshan në gjethnajë, -

Ky zë që s’të lë sfilie të flesh

Është këngë apo vaj?



Kur ndaj agsholi dal nga kështjella

Dhe kalit i grah me galop,

Shkrehur shoh shelgjet vajesh të thella,

Yllësia shpërtheu në lotë.



I pabesë, tinëzar shket lumi përposh

Me shtëllunga avujsh përmbi:

“Ti Ofelinë më s’do ta dëgjosh,

S’do kesh më në Botë Ofeli!”



Kalin e ngava teposhtë flauri,

Mes shelgjesh të qullur në vesë...

S’më duhej më Bota pa Ofeli

Ndaj lypa një vend që të vdes.



Vendi s’u gjet atë ditë. As më pas.

Të vdisja më s’kish interes.

Tanimë jam plak. Kujtohem të flas:

Hamlet më thonë, - princi danez.



Wolfstür

Në sheshin e Katedrales “Dora e Ujkut” në Aachen.

Përnën çinarët e lashtë,

Dhe hapat dhe zemra vibruan e rrahën

Me kumb fshehtësire në asht.



Gjithçka sa s’po klith nga njohja e beftë:

E njohur gjithçka gjer në eshtra.

Dhe shiu i zbrazi kujtimet përreth

Me heshta panciri të mprehta.



“Këtu unë kam qenë!”, e di qysh më parë

Çka fshihet, çka gjendet përtej...

Kam bredhur mbi kalë, hercog, legjionar

Me zulmën që rrahu ndër dej.



Ja, kohërat shkërmoqen e sprapsen në zgrip:

Një mall mijëravjetësh mëton

T’ringjallë në mua Heinrich-un e Dytë

Me pathos e rreshk teuton.



Kaq malle të brera më thonë në i njoh!

Sa jetë k’tij parzmi burgosa?

Jam shpirti i ujkut gotik nëpër kohë,

A vetë Frederik Barbarosa?



Ah, sheshet në Aachen! Katedrale, çinarë...

Dhe shirat kujtimesh më sprapsin:

Kush jam? Kush kam qenë? Përgjigjja do marrë

Nga harqet që luajnë Brahmsin.



Formulë mëngjie

Ngadalë e mundimshëm, si toka kur çliret rraposur nga rrënjët e një rrapi të moçëm, prej rrënjësh që si tentakula të verbra oktapodi stërmadh mbërthyer kanë një kafkë viktime, prajshëm si toka që rrënkon me dhera e gurë, si toka nën rrënjët e rrapit dhe si kafka, - si kafka e viktimës nën tentakulat e verbra të një oktapodi stërmadh, - o tokë, o kafkë, o torfë e angësht e trurit ti çliresh... shkulet teje e shkuara, sprapset: tash ejani t’i shihni – golle, zgavra, vrima të zeza, tunele e labirinthe ku të pashpresë e fillhumbur bredhin n’jermi turrma Tezéjsh harrakatë... përposh uturin nëntoka; veç hadi i zymtë në hyrje mirëpret dhe gëlltit saora lakuriqët e vet, pasi ua çarmatos hijen: nëntoka sa s’vithiset nga tektonika e refrenit: “Fatpremja Ariadnë, fillsosura Ariadnë...!”.

Si toka kur çliret (prej rrënjësh kur çliret dhemb si dhëmballë), ke mbetur ti tash zgafellë, tunel (me Tezé e Tantalë), ashtu kujtesa e shkur nuk shkulet e dhemb, dhe zjen një had zërash herë këngë e herë nëmë:

Atë nëmë që ma dhe – merre.

Atë këngë që ke nxënë – shterre.

Atë gjëmë që ta lashë – ktheje.

Atë dash flijimlashtë – there.

Vetëm salikimi mes meje e teje!

Po toka po ftohet, se ka dhe mëngjes kur mitologjia vdes: zvetënohet gjithçka përthellë në terrina (labirinthet shemben dhe korja zë dregzë me rrjeta gjembaçe murrizësh), me mijëra milonë tonelata dritë derdh dielli mbi tezé e tantalë, shndërruar në minj e urithë gjirizësh.



Sakrale

E ndjej: nuk jam këtu, por jashtë...

Ku fillthi ngjëroj çudira intime,

Ku gjumë mbi gjumë, i ri dhe i lashtë,

Ku unë s’jam unë, por qenie anonime.



Emri im përplaset, përshkon si një rreze

Kurmin tim të gjallë (hëpërhë të gjallë).

Fillikat spikat mes çarjes së reve

Nyja që i lidh dhe i ndan në një fjalë.




*Anno Domini (Lat. – era e re). Poezitë janë nga romani “Fabula Rasa” në proces botimi.



=====

Nje shenim qe e kishte vendin ne fund te postimit te meparshem....Pershtypja nga poezite: ne fund te duket se fjalet te jane bluar nga nje force e padukshme ne gojen tende e ty te mbetet te clirosh brendine e magjepsur, duke e kaperdire hirin teksa kollitesh nga rendesa e tij.

E gezuar qe me shkoi mendja te lexoja sot ne "FJALA".