BALLINA

Informacione dedikuar studenteve per problemet e tyre, jeten, shpenzimet, baticat
dhe zbaticat gjat kohes se studimeve.

UNIVERSITETET SHQIPTARE, INSTITUCIONE KU MËSOHET APO STUDIOHET?

Komuniteti studentor shqiptar pa hapësirë për kërkime shkencore



PRISHTINË, 11 JANAR- Si rëndom, edhe në vitin që lamë pas, përfshirja e komunitetit studentor shqiptarë në kërkimet shkencore nuk është vërejtur fare, pohojnë studentët në qendrat universitare shqiptare. Mungesën e hulumtimeve të tilla e pranojnë edhe drejtuesit e universiteteve në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, por edhe drejtues të Arsimit të Lartë. Ndërkohë që arsyet e mos përfshirjes së studentëve në hulumtime janë nga më të ndryshmet, varësisht prej specifikave që kanë universitetet.
Derisa në Shqipëri alarmojnë se shuma të mëdha parashë, të derdhura nga donatorë të ndryshëm për kerkimin shkencor, përfundojnë në shoqata të cilat nuk mund të ofrojnë potencialin e një fakulteti, në Kosovë thuhet se për të mbështetur punën hulumtuese, pos që nuk ka përkrahje nga organizata të caktuara, për një gjë të tillë nuk mendon as shteti. Barierë për të penguar hulumtimin shkencor, në universitetet shqiptare të Maqedonisë, konsiderohet diçka tjeter, ajo se këto universitete ende janë “brum i ri”!






Paratë e dedikuara për kerkimin shkencor, përfundojnë në shoqata private!

Studentët në Shqipëri pohojnë se hulumtimi shkencor në universitetet publike të atjeshme, po shkon drejt zhdukjes, dhe po i kthen universitetet në institucione thjeshtë mësimdhënëse.
Dritan Nelaj, përgjegjës i Marrdhënieve me Publikun dhe me Jashtë në Qeverinë Studentore Shqiptare (QSSH), thotë se thelbi i një situate të tillë shtrihet në dy përmasa. E para, sipas tij, është ambicja dhe konkurenca midis stafit akademik në përgjithësi, e cila ka rënë ndjeshëm, dhe si pasojë shumë pak akademikë janë të azhornuar me jetën dhe debatin akademik bashkëkohor, dhe po ashtu në debatin publik në viset shqiptare. Për rrjedhojë, ai spikatë se, akademikët janë kthyer në mësimdhënës të thjeshtë, pa prodhuar asnjë dinamikë akademike dhe intelektuale. Për Nelajn, përmasa e dytë qëndron meqë ekziston një konflikt interesash midis pozicionit në sferën publike dhe pozicionit të akademikëve në sferën priavate. “Në rastin e Shqipërisë disa përgjegjës departamentesh, dekanë dhe funksionarë të tjerë, në të njejtën kohë administrojnë dhe vendosin për kërkimin shkencor në fakultet, dhe njëkohësisht posedojnë shoqata private të cilat kanë në fokus kërkimin shkencor”, pohon Nelaj. Sipas tij, një shumë e madhe parashë, të derdhura nga donatorë të ndryshëm për kerkimin shkencor, kanë përfunduar në shoqata “të cilat pa dyshim nuk mund të ofrojnë potencialin e një fakulteti”. Në përpjekje për të ndryshuar diç nga realiteti i hidhur që tani ëhstë duke ngjarë në universitetet shqiptare, QSSH i është drejtuar të gjitha institucioneve të Arsimit të Lartë me kërkesën që “të ndërmeren masa për gjallërimin e kërkimit shkencor, si një mundësi për evolimin e dijeve dhe kapaciteteve të stafit akademik, mundësi për përfshirjen e komunitetit studentor në hapësirën kërkimore, mundësi për përmirësimin e mësimdhënies aktuale e cila ka pak apo aspak referenca nga realiteti shqiptar”.

Ndërsa rektori i Universitetit Politeknik të Tiranës (UPT), Përparim Hoxha, thotë se mungesa e fondeve e ka sjellë një situatë çfarë mbretëron tani. “Gjatë 15 viteve të fundit, universiteteve në Shqipëri, nuk u janë dhënë fonde për kërkime shkencore, pa të cilat nuk mund të ketë rritje të cilësisë së mësimdhënies”, ka theksuar ai.
Inkurajimi i kërkimit shkencor në universitete ka qënë ndër premtimet e qeverisë së re të atjeshme. Ministri i Arsimit dhe Shkencës (MASH), Genc Pollo, ka deklaruar se pavarësisht nga përpjekjet private që mbeten të mirëpritura, MASH dhe qeveria janë angazhuar tërësisht që universitetit t’i japin vendin që meriton edhe duke integruar në të çka është ende jashtë tij. “E kam fjalën për disa duzina institute të kërkimit shkencor që në dekadën e fundit kanë vegjetuar pranë dikastereve dhe institucioneve qëndrore pa e realizuar me të vërtetë misionin e tyre”, është shprehur ai.

Studentët kosovarë më të dobët se kolegët e tyre fqinjë!

Edhe në Kosovë ekziston po i njejëti fenomen. Realizimi i leksioneve bëhet në tipin klasik, ndërkohë që për kërkime shkencore as që bëhet fjalë, madje edhe studentët qëndrojnë duarkryç ndaj një realiteti të tillë që ngjanë.
Sejdi Hoxha, drejtues i Unionit të Pavarur të Studentëve të Kosovës (UPSK), përcjellë shqetësimet e studentëve të Universitetit të Prishtinës (UP) lidhur me mos inkuadrimin e studenteve ne hulumtime të tilla. “Ka iniciativa, qoftë individuale apo grupore, për hulumtime shkencore në lëmi të ndryshme, por fatkeqësisht nuk ka gatishmëri nga universiteti për t’i favorizuar ata. Thënë ndryshe, as që i hedhet sy projekteve të tyre, e të cilat nuk janë të pakëta”, thotë Hoxha. Ai shton se në universitetin në të cilin studion organizohet kryesisht mësim teorik, ndërsa mungesa e laboratorëve dhe aparaturës përcjellëse në ta, si dhe kushteve të tjera për punë praktike është tepër shqetësuese për studentët. “Mosekzistenca e vendeve të caktuara për punë praktike bënë që studentët në aspektin e studimit praktik të qëndrojnë dobët. Pra, ata qëndrojnë larg nga kushtet që i ofrohen një studenti në shtetet e rajonit, e lërë më të atyre të perëndimit”, thotë Hoxha, dhe vlerëson se, si rrjedhojë e kësaj edhe si kuadër dalim shumë më të dobët.
Proporcioni i asaj që quhet hulumtim shkencor dhe i mësimdhënies nuk është plotësisht ai që duhet të jetë, vlerësojnë edhe drejtuesit e UP-së.
“Segmenti i hulumtimit ose kërkimit shkencor është më pak i pranishëm se sa ai i mësimdhënies, e që nënkupton se edhe studentët nuk e kanë hapësirën e mjaftueshme dhe nuk janë të inkurajuar për të bërë punë të pavarur hulumtuese”, thotë Ibrahim Gashi, anëtar i Këshillit Drejtues të UP-së. Sipas tij, synimi i këtij universiteti është që në të ardhmen, krahas mësimdhënies, të zhvillohet edhe ajo që quhet hulumtim. Por sa i përket çështjes së buxhetit për të mbështetur punën hulumtuese, kjo varet nga shteti, dhe si rrjedhojë, për këtë drejtim as që është menduar. “Fondet nga shteti janë mjaft të limituara por për këtë destinacion janë paraparë mjetet nga të hyrat e participimit të studentëve, pra shfrytëzimi i tyre në radhë të parë është i destiuinuar për hulumtime shkencore dhe për pajisje që janë në shërbim të këtyre hulumtimeve”, përfundon Gashi.
Ndërsa, Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT), Agim Veliu, në konferencën e fundit për media të vitit që lamë pas, e konsideroi si sukses të ministrisë që drejton, aplikimin e MASHT-it që edhe Kosova të bëhet pjesë e Zonës Evropiane për Hulumtime, përmes anëtarësisë së plotë të saj në Procesin e Bolonjës, me çka do të hapeshin dyert për studentët kosovarë që të jenë pjesë e ekspeditave hulumtuese. Ai nuk ka përmendur nëse dikasteri që drejton do të ndërmarrë ndonjë hap për përmirësimin e kushteve në laboratore, apo edhe inkurajimin dhe mbështetjen financiare të projekteve të studentëve, që kanë synim hulumtime në lëmi të ndryshme.

Universitetet shqiptare në Maqedoni ende janë “brum i ri”!

Tri universitetet publike në Shqipëri kanë një traditë relativisht të gjatë, por edhe Universiteti i Prishtinës, universitet ky i vetëm publik në Kosovë, ka diç më shumë se 35 vjet që përgatit kuadro. Në Maqedoni punët qëndrojnë më ndryshe. Atje ka dy universitete, dhe atë në Tetovë, në të cilat studiojnë kryesisht shqiptarë, por që këto universitete janë ende “brum i ri”.

Universiteti Shtetëror i Tetovës (USHT), për të cilin është viti i parë akademik që shteti i ka dhënë statusin e universitetit publik, përballet me një pamjaftueshmëri hapësire ku realizohet mësimi teorik, ndërkohë që sallat e laboratorëve janë të pakëta, për të mos thënë se ato fare nuk ekzistojnë.
Universiteti i Evropës Jug-Lindor(UEJL), diç më shumë ka avancuar në këtë drejtim. Me gjithë këtë është herët që të bëhet fjalë për kërkime të tilla në këtë institucion privat të arsimit të lartë. Këtë e arsyeton Adelina Marku, përgjegjëse e Zyrës për Marrëdhënie me Publikun në UEJL, kur thekson se “Iniciativat në këtë drejtim janë ende pionere, për UEJL-në, ngase ky universitet është në moshë shumë të re”. Sipas saj, mjafton të thuhet se është krijuar vigjilencë ndaj kësaj shtytjeje akademike, prandaj shprehë edhe optimizëm për këtë. Maloku pohon se studentët e UEJL-s kanë një specifikë tjetër nga studentëtë e universiteteve të tjera. “Ata e kanë të domosdoshëm kërkimin shkencor, ngase e kanë pjesë të notës dhe produkt final për të diplomuar”, shprehet ajo, dhe shton se “për të realizuar kërkim shkencor varet se çfarë qasje i jep studenti dhe ç’liri zgjedhjeje i mundëson mësimdhënësi atij”. Adelina Maloku përfundon me konstatimin se për këtë moshë që ka ky universitet, shanset për t’u shkëputur nga forma klasike, apo e thatë, e mësimnxënies dhe mësimdhënies janë më se reale, pasi që “ky universitet pati fatin e mirë të fillojë me punë në një ambient programor të reformuar”.

Hulumtimi shkencor është shtylla kryesore ku mbështetet arsimi i lartë, dhe është bazë për t’i balancuar dijet teorike me ato praktike. U bë e qartë se pa fonde të mjaftueshme nuk mund të realizohen këto hulumtime, pa të cilat edhe nuk mund të ketë rritje të cilësisë së mësimdhënies, e për më tepër unifikim të diplomave me ato të universiteteve të sistemit evropian. Zhvillimi i kërkimit shkencor, paralelisht me mësimdhënie është kërkesë decidive e sistemit të Bolonjës për universitetet. Kjo vlenë për Kosovën, në rast se dëshiron që t’i miratohet kërkesa për anëtarësim të plotë në Zonën Evropiane të Arsimit të Lartë, e cila do të shqyrtohet në Konferencën e pestë për Kartën e Bolonjës, që do të mbahet në vitin 2007 në Berlin. Po ashtu edhe universitetet tjera jashtë Kosovës, Shqipëri e Maqedoni, duhet t’i bëjnë kujdes të shtuar këtij problemi, në rast se dëshirojnë që të mos jenë pjesë e Librit të Zi të Bolonjës, siç ngjau vitin e kaluar.

Nga: Admin