Niçe edhe filozof dhe politeist

Vdekja e perëndisë (Zotit), njëra nga tri temat e mëdha të tij, është pasojë e qëndrimit negativ te Niçes ndaj sferës se kërkesës, ndaj moralit tradicional dhe metafizikës platonike. Vdekja e perëndisë është përfundimi i se vërtetës historike në të cilën bota është bërë përrallë, kurse njeriu i tjetërsuar në atë botën tjetër dhe mbinjerëzore, prandaj me këtë demaskohet edhe ajo që është ideale, e lartë, e pastër, morale, mbinjerëzore si ,,njerëzore dhe tepër njerëzore". Vdekja e perëndisë, negacioni i asaj bote tjetër që do të donte të ishte mbi njeriun, është lindja e mbinjeriut. Këtë vdekje e njohin të gjithë që përnjëmend jetojnë ne histori, të gjithë përpos plakut të çuditshëm nga Zarathustra që jeton dhe murmuron në pyll, që jeton vetëm në natyrë si pjesë e natyrës dhe për këtë arsye, në të vërtetë, jeton jashtë historisë. Historia botërore nuk është me të folur i hyjnisë por është e shtruar në vetveten, e me këtë është vënë ne pyetje edhe mendimi i krishterë për njëafatshmërinë e ngjarjes njerëzore si përparim i vazhdueshëm drejt qëllimeve të fundit që ka zgjidhjet kyçe të veta në disa fasa themelore të historisë. Historia e drejtuar nga vullneti i perëndisë dhe profetët e tij, pas dy mijë vjetësh arriti deri ne pikën e vet më të ulët dhe prandaj u bë një kthesë kaq radikale. Me vdekjen e perëndisë, pra mohohet ideja mbi përparimin e vazhdueshëm nga e cila del filozofia e gjithmbarshme e historisë së metafizikës evropiane. Por ai gjithashtu e mohon tezën se e vërteta e mirëfilltë e njeriut është shpirti, e jo trupi. Por kur pohonte se iluzioni më i madh është përbuzja e trupit, Niçeja megjithatë nuk e përkrahte ndonjë tezë biologjistike. Trupi nuk është menduar si organizëm filozofik, por ai, si kundërparim i parimit transmundan shpirtëror, inteligjibil, te krishterë, është simptom dhe simbol i sjelljes ndjenjore-mendore te njeriut, e vërteta e tij autentike njerëzore, ,,trupore". Shpirti, përkundër kësaj, është vetëm ,,armë dhe lodër" e trupit të këtillë, megjithëse shpesh herë mendohet se është zotërues absolut i tij. Shpirti është parcialitet, kurse trupi totalitet i ekzistencës njerëzore. Gjithsesi, njeriu që nuk ka forcë që nënshtrimin ta shndërrojë ne fuqinë e sjelljes, nuk mund ta pranojë vdekjen e perëndisë. Vetëm me vdekjen e perëndisë, në të vërtetë, njeriu edhe mund të bëhet mbinjeri. Prandaj ka vdekur perëndia që njeriu te mund të sundojë, e këtë sundim e mundëson shkalla e lartë e vullnetit për fuqi. Prandaj vulineti për fuqi është konsekuencë e drejtpërdrejtë dhe e parë e vdekjes së perëndisë. Sepse, para perëndisë, si para abstraksionit me të lartë, te gjithë jemi te barabartë, meqenëse jemi njësoj të vegjël. Para perëndisë jemi të pafuqishëm, nuk kemi vullnet për fuqi, perëndia i ka futur në vetvete të gjitha fuqitë tona, i ka thithur të gjitha energjitë tona, para tij bëhemi qenie të zbehta, abstrakte, pa diferencime. Por, perëndia ka vdekur. Ne atë çast te gjithë ishim te barabartë, prandaj Zaratustra vdekjen e perëndisë ua rekomandon te gjithëve, ne mënyrë që te të gjithë ta zbulonte fuqinë e fshehur, megjithëse të gjithë — e sidomos ata te pafuqishmit — nuk dëshirojnë ta dëgjojnë. Me vdekjen e perëndisë njëkohësisht bartet e tërë fuqia në njeriun. Por pikërisht atëherë tregohet se si personalitetet autonome — që nuk mund të fshihen më për ndonjë fuqi më të lartë heteronome — nuk janë të barabarta, nuk mbajnë ne vetë shkallën e njëjtë të vullnetit për fuqi. Prandaj edhe bëhet diferencimi: ndahen të pafuqishmit, turma, ,,tufa" që dëshiron që ta udhëheqin të tjerët, që kërkon barinj të rinj dhe paraqitet mbinjeriu, njeriu që sundon dhe në të cilin sundon vullneti i tij për fuqi. Vullneti për fuqi triumfon në parimin e mosbarazisë, kurse ,,barazia thërret për barazi pikërisht për shkak të pafuqisë.