Sali Bashota

Sali Bashota u lind më 31 gusht 1959 në Caravik të Klinës (Republika e Kosovës). Shkollën fillore dhe gjimnazin i kreu në Kijevë, ndërsa studimet në Degën e Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe në Universitetin e Prishtinës. Në vitin 1988 magjistron në shkencat filologjike me temën Proza e Mitrush Kutelit, ndërsa në vitin 1998 doktoron me temën Personazhi në prozën shqipe midis dy luftërave botërore (Konica, Koliqi, Kuteli, Migjeni).

Pas mbarimit të studimeve punon si mësimdhënës në gjimnazin "Luigj Gurakuqi" në Klinë. Në vitin 1984 ka filluar punën asistent në Fakultetin e Filologjisë, Dega Letërsi dhe Gjuhë Shqipe, ndërsa tani është profesor i rregullt i lëndës Letërsi e Romantizmit në degët Letërsi Shqipe dhe Letërsi e Përgjithshme dhe Krahasimtare dhe i lëndës Idetë letrare në programin e studimeve master në Fakultetin e Filologjisë. Në vitet 2000-2003 ka qenë kryeredaktor i revistës letrare Jeta e Re, ndërsa në vitet 2000-2004 ka qenë shef i Degës së Letërsisë Shqipe në Fakultetin e Filologjisë.

Në maj të vitit 2005 në Festivalin Ndërkombëtar të Letërsisë në Basel të Zvicrës, iu promovua libri i tij në gjermanisht "Schalte das magische Licht ein" (Ndiz dritën magjike), ndërsa në qershor të vitit 2005, Muzeu i Letërsisë Rumune në Bukuresht ia promovoi librin e tij në rumunisht "Exilul Sufletului" (Ekzili i Shpirtit), për të cilin janë dhënë vlerësime të larta kritike. Në korrik të vitit 2006 e përfaqësoi Kosovën në edicionin e nëntë të Festivalit të Poezisë "Voix de la Mediterranee"("Zëri i Mediteranit"), i cili u mbajt në Lodeve të Francës. Shkruan poezi, prozë, kritikë, ese dhe studime letrare. Poezia e tij është përkthyer në gjuhët: angleze, frënge, gjermane, rumune, polake, turke, suedeze, arabe, bullgare, maqedone etj.

Është anëtar i PEN Qendrës së Kosovës dhe i Këshillit Kombëtar të Kosovës Memoria e Botës. Në vitin 2009 në Edirne të Turqisë është zgjedhur Nënkryetar i Unionit të Bibliotekave të Ballkanit. Që nga viti 2003 është Drejtor i Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës

Milosao

NËSE BËHEM ENGJËLL

Sa herë vajtojnë zogjtë
Pikëllimin tim
Unë bëhem engjëll i bardhë

Në dhomë
Vdes vetëm një lule

Sa herë lotojnë vashat
Mbi trupin tim
Unë bëhem engjëll i sëmurë

Në dhomë
Vdes vetëm një lule

Sa herë e djegin vetminë
Në zjarrin e mëkateve
Unë bëhem engjëll i zi

Në dhomë
Vdes vetëm një lule

DASHURI E ÇMENDUR

Ti je qyqe
Se asnjë mëkat
Nuk e lau shiu

Ti je qyqe
Se asnjë magji
Nuk e hëngri nata

Ti je qyqe
Se asnjë dashuri
Nuk e thau fjala

LETRA E BARDHË

Asnjë fjalë
Nuk do ta shkruaj
Syri yt është hije pa dritë

Asnjë dashuri
Nuk shpëton nga vdekja
Loti yt është zjarr pa dhembje

Asnjë ikje
Nuk mbytet në lumin e mëkateve
Floku yt është vetmi pa trajtë

Si ta shkruaj
Një letër për ty

DUKE HARRUAR VETVETEN

E kam harruar vetveten
Në rrugën e ferrit
Derisa hëna e zezë
Lotonte mbi Prishtinë

( 31 mars 1999)

POEZI E DJEGUR

Kjo poezi nuk do të shkruhej
Me imazhin e lavdisë së rreme
Kur në burgun e ftohtë të ëndrrave
Fantazmat parandjenin krimin

Sikur më 2 gusht 1998

Kjo poezi nuk do të shkruhej
Me gjëmën e stinës së zezë
Kur në bibliotekën e djegur
Jetëshkrimin e hanin të vdekurit

Sikur më 2 gusht 1998

Kjo poezi nuk do të shkruhej
Kujtimi i vendlindjes hi dhe shpuzë
Në ditën e dytë të mallkimit
Gjithmonë vallëzon nëpër kujtesë

Sikur më 2 gusht 1998

Kjo poezi nuk do të shkruhej
Në seancën e ritualit të zverdhur
Nëse frymëzimi vyshket e vashat vajtojnë
Kur dashuria shndërrohet në shpendkeqe
Sikur më 2 gusht 1998

HAPËSIRË

Nëse digjen fluturat në hapësirën e zezë
Ti nuk je më lule e plaguar

Kur zhvarroset vjeshta në sheshin e mëkateve
Ti nuk je më gjeth i verdhë
Nëse thahet loti në fytyrën e vrarë
Ti nuk je më imazh i dritës
Kur e vrasin frymëzimin në fushëlojë
Ti nuk je më askeza tjetër
Nëse i ringjallin dorëshkrimet e shpirtit
Ti nuk je më gjarpër i shtëpisë

Kur e mallkojnë ditën e trishtimit
Ti nuk je më vdekja ime e bukur

TRAJTAT E PIKËLLIMIT

Cila lule është e zezë
Kur vdes në kopsht
Cila ëndërr është e bardhë
Kur vdes në shtrat
Cila dashuri është e zjarrtë
Kur vdes në pritje
Cila vetmi është e harruar
Kur vdes pa puthje

Tjetër është dhembja ime

PERËNDIM DIELLI NË VJESHTË

Vetmia klith
Në trotuaret e shkreta
Flokët e vashës
Thahen në dritare

E DIELA E VETMISË

Mos i zgjoni zogjtë e pikëllimit
Në ditën e shenjtë të pagëzimit
Se vetmia është parajsë e vërtetë

Të gjitha gjethet vyshken
Kur zjarr i ndëshkimit i ndez mëkatet
Se vetmia është parajsë e vërtetë

Vetëm të dielën tjetër
Fëmijët i grisin ëndrrat
Se vetmia është parajsë e vërtetë

Mos i zgjoni zogjtë e pikëllimit
Kur vdes bukuri e nëmur
Se vetmia është parajsë e vërtetë

PËRMASAT E KOHËS

Në mëngjes

Gjethet vajtojnë pikëllimin e dashurisë
Kush tha se kujtimet vdesin
Në ditën e nëntë të mallkimit
Në mesditë

Blirët zbardhen me kartëmortale
Vetëm ditë e zisë
Mbyllen në arkivol

Në mbrëmje

Lakuriqët shëtisin nëpër dhomë
Ende gjallë mbetet
Fjalë e shenjtë e mikut

Kur flenë shpirtrat

Prapë ëndrrat vallëzojnë
Në katundin e djegur
Dhe fytyra plaket nga mërzia

BALADË PËR DORËSHKRIMIN E DJEGUR

Barbarët nuk vijnë më
Duke tërhequr zvarrë atdheun
Këlthet dorëshrkim i djegur
Në ditën e shtatë të ringjalljes

Te Sheshi i Republikës së Letrave
Vetëm gjaku i gjuhës ende kullon

Mbi testamentin e ndryshkur të fjalës
Si këmishë e trëndafilit lagej shpirti i humbur

Pastaj vjen stina e buzëqeshjes së vrarë
Nëpër ëndërrat e nëntokës

Me zjarrin e trishtimit të përktyer
Dheu Uji Fryma ia shpërlajnë mëkatin

Duke mballçitur Pikën e Zezë të ndëshkimit
Vdekja ulërin bashk me dhembjen në arkivol

Derisa hiri i bardhë i vargjeve bëhet lili e nëmur
Barbarët më nuk vijnë

Atdheun zvarrë duke e tërhequr
Duke është ajo vetmi e plaku

Që i ndezë qirinjtë mbi vashat e pikëlluara
Tek maten me hijen e parë të mëngjezit

Fjalët i mbulon kobi diademë e përndritur
Në botën e përtejvarrit para përbuzjes së ëndrrave

Jam i ferri tha poeti i mallkuar
Një qyqe e vetme kukatë pastaj

Kur theren emrat në Ditën Gjykimit
Mbuluar me pëlhurën e bardhë të guximit të vjetër

Derisa Lebetitë në gjak i lanin dorëshkrimet
Një ditë melankolike kur bëhet ndarja me shpirtin

Për të kërkuar vdekjen më të bukur
Barbarët nuk vijnë më
Atdheun zvarrë duke e tërhequr


QIELLI, UJI, TOKA

Stinët e dashurisë vdesin
Pa ma vrarë shpirtin

Vetëm Drita qan në dritare

apo

Në dhomë fikni dritat
Ndizni shpirtrat në parajsë
Vetmia fle

apo

Tash
Dheu i përpinë lulet e bardha
Kur vdes kujtimi për Ty

(Nga dorëshkrimi im i djegur)


IKJA NGA VENDLINDJA

Edhe kjo shtëpi e djegur
Po ma ha shpirtin

Edhe kjo grua e huaj
Po ma ha shpirtin

Edhe kjo tokë e shkretë
Po ma ha shpirtin

Edhe kjo vjershë e mallkuar
Po ma ha shpirtin

Edhe kjo bukuri e nëmur
Po ma ha shpirtin


FORMA TJETËR E VDEKJES

Në Prishtinë nuk vdiset
Në orën shtatë të mbrëmjes
Të gjitha gjallesat çmenden
Nga vaji i zogjve

Prapë zjarri ndizet
Prapë dhembja këlthet
Vetëm të dehurit këndojnë
Duke dëgjuar pikëllimin

Në Prishtinë nuk vdiset
Kur ulurijnë qentë
Bishat nuk i zë gjumi
Kur secili shpirt varet
Në gozhdën e vet

(30 mars 1999)

TESTAMENT I BUKUR

Kur i ndez kujtimet
Zgjoje vetminë
Fryma ime je Ti

Kur e plagos jetën
Mbyte heshtjen
Varri im je Ti

Kur e vret ëndërrën
Shëroje frikën
Ringjallja ime je Ti

PASTAJ VJEN TRISHTIMI

Derisa zjarri i shpirtit
Bëhet ditëvdekje e dashurisë
Fjala pren kobin e vet
Në një ferr tjetër

Pastaj vjen trishtimi

Derisa vajtimet mbraojnë
Përbrenda kujtesës së zezë
Në ëndërr fle gjarpri
Duke thithur vetminë

Pastaj vjen trishtimi

Derisa emrat harrohen
Në stinën e vyshkur nga mëkatet

Qyqja mallkon zërin e vet
Në vendlindjen e vrarë nga rrufeja

Pastaj vjen trishtimi

Derisa fajlët gjëmojnë
Me frymën e fshehur në gji

Plaga shëron pikëllimin e vet
Kur urrejtja lirohet nga robëria

Pastaj vjen trishtimi


FYTYRA TJETËR

Tash e shoh fytyrën e saj
Në qiejt e mbushur lot

Dikur më vonë
Zgjohen e bien
Kujtimet e vyshkura të fëmijërisë

Tash e shoh fytyrën e saj
Si dritën magjike

Muza ime
Pse gjithmonë po loton

SOLEMNITETI I VAJTIMIT

Qyqet vajtojnë
Në Drurin e Jetës
Vetmia ha trupin e vet

Lulet thahen
Në dritaren e mbyllur
Pikëllimi çmendet nga pabesia

Dashuria loton
Në stinën e vrarë
Zogjtë zgjohen nga trishtimi


LULJA E ZEZË

1.
Lulja e Zezë
Gjithmonë vdes
Në kryqin e vet

2.
Zogu i ëndërrës
Tmerrësisht klith
Në ferrin e shkretë

3.
Hija e bardhë
Prapë ringjallet
Në pasqyrën me lot

4.
Trishtimi i vërtetë
Tash çmendet
Kur këlthasin kot

5.
Ku është vetmia
Thotë ar(t)miku
Lulet digjen në zjarr

6.
Stina e ha mëkatin e vet
Në errësirë
Dhembja mplaket në varr

7.
Vetëm dashuria
Fle qetë
Në ditë e zisë

8.
Zgjohen kujtimet e lumtura
Çuditërisht plagosen
Nga rrufe e vetmisë

9.
Fytyra humb shkëlqimin
Dhe zjarrin e shpirtit
Mbushur me plot mërzi

10.
Të gjitha fjalët çmenden
Duke vajtuar
Në atdheun e zi

11.
Na ndjek mallkimi
Nga Stuhi e vrarë
Në tokën e premtuar

12.
Sa lule të zeza
Vdesin bashkë me legjenda
Si ky shpirt i vetmuar

Milosao