Frederik Rreshpja

Peisazhet e nates

Zhduken druret me folé e me gjethe
dhe luleve u rrezohen ngjyrat;
Nata gdhend ne ajer statujat e hijeve.

Eja ti, tere drite si dashuria!
Hidh ngjyra mbi lulet,
ver rregull mbi peisazhet e botes.

Nese nuk vjen,
do te tretem neper keshtjellat e ftohta,
vizatuar brutalisht nga nata,
sepse mengjesi nuk vjen asnjehere.
__________________

Për një vjollcë

Çeli vjollca e vogël mbi gurishte
si një ylber mbi planete të panjohura

Kështu kam ëndërruar edhe unë dikur
të bëhem ylber mbi akuafortën e kohës vizatuar egër
po tërë ato që thashë
u tretën në kujtesën e palexueshme të ajrit.

Më me fat janë perënditë

----------------------------
Druri i portes

Lulezoi druri i portes se vjeter.
Ah, druri i vdekur celi lule!
Ti keputi dhe me to bej kurore,
per mua qe te prita deri ne vdekje.

Pashe ngjyren e gjakut dhe... lot,
qe celen ne te tera gjerat prej druri.
E kuptova qe thika e pritjes me preu
ne brinje, kur cela gjethe si palmat.

Te prita, te prita...
Derisa celen kameliet e mortjes te porta.
Ti mblidhi dhe me bej nje kurore,
mua, qe deri ne vdekje te prita.
__________________

Vdekja e Lores

Rri ne muzg sikur te jane rrezuar koherat persiper,
gati per perjetesi.
Nuk me flet. I ke premtuar vdekjes, e kuptoj.

Por ti ne kete bote erdhe per mua, jo per qiejte.
Kemi qene perhere bashke, qe te rinj,
dhe tani me le!

Mua me trishtojne stinet. Ti e ke ditur,
dhe me boten me ndan nje udhe me kilometra vetmi.

Kemi thene gjera qe s'kane per t'u kuptuar kurre.
Kemi ecur ne tere shekujt, para piramidave.
Emrat tane kane qene gdhendur
edhe kur nuk kishim shkembinj.

Por keto s'kane per t'u perseritur me kurre.
Si ungjijte.

Te dy kemi qene gjithmone te bukur, por ti tani,
je akoma me e bukur, keshtu, me pak vdekje ne sy.

Gjithmone

Eshte gjithmone nje trendafil,
ndoshta edhe prej reje,
ose i bere nga zeri im.

Eshte gjithmone nje yll qe fle e gdhihet te dritarja ime
dhe nje zog qe iken nga kafazi i qiellit,
eshte edhe hija jote ngjyregri qe lulezon.
Hija jote gjithmone me ka kujtuar
ngjyren e aeroporteve braktisur nga avionet.

Eshte nje mesdite qe zhvendos horizontet
dhe une ngjyros ylbere,
qe shirat nuk i kane njohur kurre,
qe ne diten e pare kur linden shirat.

Eshte nje mbremje qe thyen muzgun e vet dhe behet dite,
eshte nje ajer qe tringellin; keputen telat
dhe une kurdis violina te reja,
sepse gjithmone eshte e diel,
madje edhe me vite, kur vjen ti.
__________________

* * *

Ne vjeshten e brireve te drerit kendojne bilbilat
perpara bores se pare.
Pastaj nje stine e re bie nga qiejte
te xhamat e dritares se vjeter.

Feminia me kujton motet e shkuar,
asokohe kur isha ende gjalle.
Vertiten neper bar, dheut kaf,
pastaj kendojne neper drure.
__________________

Perse

Pergjaken kodrat ne perendim;
Gjak i zi ne gryken e demit te nates.
Cirret era dimerore mbi syte e tij,
e ti me vjen me zinxhire ari neper kembe,
sikur po shkon te Tagora!

Qielli i djalerise

Qielli i djalerise ne sqep te nje zogu,
ra mbi korijen e fjetur;
Nga Kashta e Kumtrit bie dhe bie
terfil i arte i qiejve.

Kembanezat e yjeve lekunden me haré,
prere nga hena e majit.
Qiell i djalerise ne sqep te nje zogu
u zhduk pas portes se ylbereve.

Zhduket pas portes se ylbereve djaleria
dhe mua trishtimi me mbulon,
nen nje hene qe nuk di te buzeqeshe,
ne nje bote qe nuk me kupton.
__________________

Det

Hena iken neper mjegulla
si varka e dhembjes sime.
Endrra ime per ishujt e kalter,
neper dhembje, neper hene!

Gdhenda ne breg te detit pikellimin tim.
Vijne dallget dhe behen lote,
si lotet e miteve te statuja ime.

Kur vdesin henezat

Xhindi i vogel i perralles
hedh yje ne pellgun e hijeve;
Te dritarja e gjetheve pashe
henen e shuar nga shiu.

Kur vdesin henezat, kur vdesin yjet,
jam si dikur femija i dhembshur:
Qellon qe qaj i vetmuar
mbi driten e duarve te henes.

Qellon qe qaj edhe per zogjte,
e trokas te germadhat e cerdheve,
pastaj u shpjegoj zogjve,
qe edhe une jam ne kete bote pa fole.
__________________

Lamtumire

Perendite ilire skalitur ne mjegulla
vdesin ne horizont.
Fati im prej duralumini,
neper vdekje perendish.

Fluturon neper iliaden e shkrepave
fati im tere gjeme.
Dhembja ime ulerin neper qiell,
sa tere avionet e botes.

Lamtumire! Fati im i rrezuar diku
do mos ngrihet kurre me.
Jo, une nuk desha te ik neper qiej,
une desha te ik neper kenge...

Vera qe shkoi

Vera qe shkoi i pikelloi qiejte
si pikellohem une per ty.
Mbi plazhet e shkreta, tere dhembje,
ulerijne rrufete si ballada.

Diku anes qyteteve me mjegull
u shfaqen karvanet e nentorit,
folklori i harruar i qeraxhinjve
dhe mushkat ngarkuar me shi.

Ah, vera qe shkoi nuk vjen me;
Tani filloi stina e gjate e ndarjes.
Plazheve, mbi beduinin tend,
bien gjethet e verdha te dites.

Pastel

Ra nje sorkadhe me kryqin e nje vetetime te koka.
Dalengadale u tret te qimitri i shirave.

Vijne dimrat dhe hane stinet.
Vetem nje dhembje klith ende mbi shkembinjte...
__________________

Perdite ikin stinet

Fluturuan tri rosa ne qiell,
shpirtera te pyjeve te harruar,
tingulli i kembanes, si gjemim hene,
kendoi rekuiemin e yjeve te rrezuar.

Nje vetetime e plagosur ra diku,
si shpata e nje klithme,
mbi token e lodhur prej qiejve,
verbuar nga bronxi i shirave.

Fluturuan tri rosa ne qiell,
tri re dhe tri erera.
O ju, shpirterat e pyjeve,
mbeshtjelle me dimrin e dhembjes.

O Zot! Nga c'qiell ra tere kjo dhembje,
qe henezoi kete dimer?
Perdite ikin shpirterat e botes,
perdite fluturojne stinet.

Gjethe e fundit

Gjethe e fundit ne qiellin e dimrit
iken neper ere si nje lamtumire.

C'mesazh shpie neper mjegulla?
C'mynxyre do t'u kumtosh vetetimave?

Shkelur nga nje shi i verber
iken e iken neper qiell.
Gjethe e fundit, shpirt i vjeshtes,
si nje penelate nervoze.

Ti rend t'u kumtosh vetetimave
mynxyren e dhembjes time.

Caku

Të vdekurve u veshin këpucë të reja,
se duhet të shkelin në udhë pa krye,
mirazh shkretëtire në rendje pa fund,
pa semaforë e vija të bardha e shtylla,
pa policë trafiku e manekinë mode,
pa kalimtarë në sens të kundërt si duna,
për gjetjen e orës, adresës së saktë.
Mbi kalldrëme shtruar me gurë sizifi
trokasin shojet e ngrëna si patkoj kuajsh,
ciasin gomat si në përplasje veturash,
thyhet njëqind copash pasqyra e lustrës.

O sa këpucë të reja u shitën sivjet!

Ata shqiptojnë një fjalë ndërkombëtare,
non stop-in rraskapitës me theks modern,
në maloren si thikë, pa ndalesa biblike,
pa pemë, pa zogj lajmëtarë si dekor.

Poshtë lart majtas djathtas para mbrapa - qiell,
me engjëj merramendës, me djaj rrëshqitës,
sipas rregullave të qarkullimit të Dantes.
Shohin dyzimin e tyre mbi pluhur këpucësh
që tingëllojnë si një kor antik në boshllëk,
gjersa lëkura çahet, këmba rri zbathur.

I largët është caku të mbërrihet tek Zoti,
me labirinthin e shpresës vetvetiu hapur.

Krilla

Ne oren e magjive u rrezua nje krille;
Rrokullime neper rremujen e reve,
humben gjurmet ne ajrin tradhetisht indiferent.

Do shkoj te rri prane zjarrit te henes
me zogjte e mardhur, mbi koder.
Nje avion i vetmuar dhe i pergjumur
iken te shtepia e mjegullave.

Eh, krille e gjore! U pikellova,
se jam mik i avioneve dhe i zogjve;
Shpesh bredh neper udhet e ajrit:
Here ve stapin ne nje mjegull, here le syzet ne nje re.
__________________

Akuarel

Shkalle-shkalle neper muzg ylli ngjitet ne heshtje,
me syte plot lote.
Trendafili celi ne kopesht, mu si nje psheretime.
Zera te larget vijne e vdesin te kjo ere.

Zemra ime, si me harrove keshtu?

Kronike

I bene statujat pastaj i thyen,
per te pare brenda portretin e gurit.
Vetem te vdekshmit mizerabel kapeshin pas statujave.

Shiroka ne dimer

Nuk ka me zogj. Fluturimet u fshine.
Asgje, vec grunti primitiv i shiut.

Bregu mendohet tek kembet e ujrave,
duke enderruar veren qe shkoi.
Ne reren e harreses une mbledh
qeramiken e portretit tend.

Sa e shkurter kjo vere, o Zot!
Nje grusht rere dhe nje grusht diell.
Tere kalendari i veres vetem me nje te shtune
dhe tere e shtuna, vetem me nje puthje.
__________________

E mira ime prej lotesh

Shkoj te kroi ku dimri loton neper guret,
por i vdekuri gjekundi nuk duket.
Me pikellon vdekja e vjeter e ujit,
e mira ime prej lotesh.

Me pikellon rrezimi i vjeshtes neper akuj.
Dru me dru kuja e gjetheve.
Cdo mengjes akujt zene e shkrijne,
por i vdekuri gjekundi nuk duket.

Trokas tek nata, por dyert e hijeve
per mua jane te mbyllura.
Kullat e hijeve i rrezoi hena.
Ah, hena qe me vrau mua,
aty, nen pemen e muzgut!
__________________

Kthehu (2)

Ka shume kohe qe jam larg teje.
Besome, shume kohe s'kam patur asnje te diel.
E diela ime ishe ti.

Nuk te premtoj ndonje gje te madhe;
Gjerat e medha i kemi konsumuar,
kur prisja agimet ne gjoksin tend.

Kthehu! Nuk te premtoj dashuri.
Me dashuri kemi terbuar tere boten.
Thjesht, kam mall per ty.

Por, e dashur, c'je henezuar keshtu?
Ah! Sa te bukur jemi, druaj do na zere magjia.
__________________

Ulisada

Cili Poseidon te ka mallkuar? Cila perendi deti?
Nga cili ankth ujrash dole?
Cilen troje kerkon te shaterrosh tani?

Ihtiozaur i mallkuar!
Sa shfaqesh ne horizont
degjojme galopin e drurit qe enderronte krime
anes tere ksanteve te botes.
Vene alarmin teletajpet,
kreshperohen krifat e supersonikeve.

Cirresh dhe troket neper shkembinjte e kontinenteve:
"Cili polifem banon ketu? Po atje?
Kush i hengri detaret e mi?"

Shekuj te tere ke shpifur per gjigandet e botes.

Kenge kurbate

Cigani i ri kendoi qemenate
te lumi dhe te yjet.

Eh, kenget e udheve te pafundme!
Cfare iku, nuk kthehet me,
o ju qytete te huaja e katunde te larget,
ne trokun e kuajve cigane...

Shikon si celi trendafili te yjet?
Vajzat u bene per t'u puthur.

Metamorfoze

Nje peme ne horizont si nje njeri i braktisur.
Bien shirat mbi vetmine e saj.
Tringellijne telat e shiut,
kur i bie violines era.

Kjo peme ka qene poet, apo vete Pitagora?
__________________

Ne dritaren e avionit

Shoh nje palme ne gjunj rreze dunave,
mbeshtjelle me pelhuren e hijes se vet.

Ne qiell rete sajonin perendite e Egjyptit;
Kembehen rete, kembehen zotat,
kurse ajo rri aty nen enigmen e avioneve.
__________________

Etyd

Kur te shkruhet Iliada jone
nuk do te shemben bedenat, as pirgjet,
as minibaret e qelqta ku pihet frape.

Ne rente shi -
do te jesh e gdhendur ne uje.
Ne rente diell -
e mbeshtjellur ne nje rreze dielli do te jesh.
Pastaj,
a keputet rrezja e diellit, a keputet shiu...
__________________

Ekspozite

Buze dhe sy dale nga puthja.
Skllever dhe perendi bashke, te gjithe te bukur.

Por origjinalet shiten per pese para.
__________________

Lirike

Ti dole nga amforat e lashta te funddetit
flokembeshtjellura me ere.
Te rashe si skllav tek kembet
dhe u bera mermer.

Te kthehem ne lashtesi, te vritem nen
muret e Ilionit.
Te permbys tere iliadat per ty.
Nuk ishte Ulisi. Anes aerodromeve
hingellinin supersoniket.
Tutje therrasin shirat.

Nga njeri shekull tek tjetri
mbart mermerin tim te mallkuar.

Keshtu pra, ne kete bregdet te ballkanit
kerkoj emrin tend te alfabetet e vdekura
te amforave.
__________________

Stuhi

Heneza krahethyer pas cative
fshihet ne cerdhen e ujrave.
Veshtron si rendin mamuthet e nates,
nga varka e shiut, Noe i pikelluar.

Mamuthet e nates, te eger dhe madheshtore
u hapen rreth meje me buje.
Shthurret shiu si cader ciganesh
tendosur nga litaret e ujrave.

Jam cigan i shirave dhe stuhive,
jam Noe i zemeruar me tere peisazhet;
Me varken e shiut me ndjek pas kudo,
fati im prej shpate.
__________________

Ajkuna pas betejes

Me ruben e zeze mbi sy
thur ngadale
nen mjegullen e holle te yjeve, ne nje dekor guri
elegjite epike.

Dhe era therret me kuje neper shkembinj:
Omer!
Dhe orteket rrokullisen nga dhembja:
Omer!
Dhe vjeshta shkul floket e gjetheve me deshperim:
Omer!
Dhe rrufeja iken duke shtrenguar plaget:
Omer!
Dhe hena ben vetevrasje neper perrenjte malore:
Omer!
Shtyu tutje, bir! Beme vend ne varr, o shpirt...
__________________

Vdekja e nje lisi

Ecen nje lis i vdekur ne pyll,
kryqezuar krahet si nje patriark,
krahet qe s'kane per te lulezuar me.

Keshtu vajtonin zogjte per nje lis te prere.

Kur te vdes, te me percjellin zogjte si nder balada,
pikellim qiejsh, shi bilbilash!
__________________

Oremus

Nje zog i kalter kendoi mbi druret
kengen e arte te lamtumires.
Vetmia, mbi supin tim
rendon e behet dru.
Thuaje lamtumiren e zogut dhe te ujit!

Alo qiell i vjeshtes, alo!
Kendoj per tere ata qe ikin
dhe qe nuk do te kthehen kurre me.
Dhe per tere te braktisurit
dinjitoze deri ne dhembje.
__________________

Ode per detin

Do te vij atehere kur nje dore e fshehte
heq llozin e mesnates, qe shkelqen si tempulli i
Medaurit.
Atehere kur bie ylli duke klithur kengen e
lamtumires,
kur era e kalter ve ne gjume valet
dhe mizerine e perendive te detit,
qe dalin nga amfora e henes.
Kam fjetur tek kembet e tua si Tagora plak.

Det i dashur, at i lumenjve te eger e krenare!
Nga dashuria per ty
kam mbetur pagani i fundit.
__________________

Mane

Mane, te varrosen ne pyll:
Bari ka mbeshtjelle syte e tu,
vesa ka mbushur pike pike
qyten e kobures se komitit.

Mane te varrosen ne kenge:
Telat zgjaten permbi ty.

Mane te varrosen ne muzg:
Kali yt qe u be vjeshte
hengri gjelberimin e pyllit
edhe befas u be dimer.

Mane me ballin prej hene
ke mbuluar qiell e toke.
__________________

Pershendetje gazoza!

Sapo jam kthyer nga atdheu dhe midis te tjerash kam edhe Fredin ne valixhen time.

Ndofta ishte koincidence por u ndodha si dikur ne "strehezat" e Fredit.Aty ku ai ulej me ate canten e zeze te vjeteruar supeve,per te kthyer nje gote sipas rastit..Gjithashtu pata rastin te flas me njerez qe dinin edhe fakte dhe hollesira nga jeta e tij qe une deri atehere nuk i dija.Kjo ishte nje surprize e kendeshme dhe teper interesante per mua personalisht.

Por ajo qe me ligeshtoi se tepermi ishte mosdija e plote rreth Frederik Rreshpjes si nje nga poetet me te rendesishem te letersise shqiptare.Akoma edhe personat qe ndodhen ne institucione ku librat dhe poezia ne vecanti jane "feith" nuk dinin as se si shkruhej emri i tij (me nje "R" apo me dy"R")Kupto bibloteka kombetare ..Nje tjeter surprize e pakendeshme ishte mungesa e plote e librave te Fredit nga rraftet e librarive ...Dhe kjo pothuajse ne te gjitha librarite akoma edhe ne Shkoder ku megjithese eshte vendlindja e tij per te cilen pergjerohej e derdhte lote,as nuk e njihnin,as nuk e kishin lexuar dhe as librat e tij i mbanin ne librarite e tyre...(flas ketu per njerez qe interesohen per artin e letersine).

U trishtova shume qe dote largohesha nga atdheu pa merre me vehte edhe Fred Rreshpjen dhe ne momentet e fundit ,perpara se te nisem per ne aeroport,kthehem rastesisht,krejt rastesisht tek libraria e vogel,e vjeter ,nje kthine thuajse e padukshme tek Banka.Ne ate moment libraristi plak (kujto "BUKNISTI MENDEL" i Cvajgut) po largohej dhe per te me sherbyer e rihapi porten dhe pyetjes sime nese mund te gjeja aty ndonje liber te Fredit,ju pergjigj me nje gjest te thjeshte miratues dhe me nje zgjatje te lehte mori dy vellimet me poezi "VETMI" dhe"NE VETMI" nga rafti dhe mi leshoi ne dore.Ishte momenti me i lumtur per mua sepse me ne fund ,biles ne sekondat e fundit,arrita ta merr me vehte ne udhetimin tim edhe Fredin...
E dija qe Fredi shpesh i shperndante dhe i shiste vete librat e tij(me teper i dhuronte se sa i shiste)por eshte e papranueshme kjo indiference kriminale e shtetit shqiptar ndaj nje ylli te poezise boterore...

Por nuk dua te zgjatem me keto protesta qe ne cdo rast dote bien ne vesh te shurdhet e nuk ka per ti degju askush...Ajo qe eshte e rendesishme per mua ,sot kam ne bibloteken time nje thesar te cmuar qe megjithese ne vetmi dote ma ndricoje shpirtin e zemren cdo cast qe do ta marr ne dore....

Megjithate ti vazhdo te sjellesh ketu sic ke bere gjithmone vjershat e Fredit sepse asnjehere ato nuk zbehen,asnjehere ato nuk harroen ,asnjehere ato nuk vdesin...ato thjesht jane TE PERJETESHME...

Nate

Flene fluturimet mbi drure
flene rrufete ne thellesi te reve;
Fusha ul supin te era.

Gjithkush e ka nje dhembje ku te mbeshtese kryet.
Gjithkush e ka nje mall qe vizatohet si vinjete
mbi gjumin e botes.

Por vjen ti dhe me zgjon te supi
cdo nate me rrembim.
Ah, s'e dija qe gishtat e kujtimit
mund te shnderroheshin keshtu, ne thike...
__________________

Vetmi

I

Nga doli kjo vetmi keshtu? Me perpara nuk ishte.
Tani ngre mure
dhe mbi ta pikon loti i henes.

S'kam per t'i pare me druret qe behen shpirtera.
As pulebardhat qe vdesin ne horizont.
As xhadene e pikelluar ku baresin vrasesit e vdekur.
As liqenin, as eren e zeze dhe te heshtur te muzgut.
Kudo vetmija ka ngritur muret e saj.

Nga doli kjo vetmi keshtu? Me perpara nuk ishte.
S'kam per t'a pare me kete qytet me kalldremet e vjetra,
ngrene nga patkonjte e legjendave.
As keshtjellen e ngritur mbi syte e nje gruaje.
As minarete e holla si klithma.
As te gjallet dhe as te vdekurit.
__________________

NDJESE
Me mbeti pa vizatuar ajo fjale
Ndoshta shkallet e kesaj nate, deri te hena
Do t'i ngjisnim dore per dore

Tani te hena shkoj i vetem

Askush s'do te na shohi me doreperdore!
Dhe vetem per nje fjale te pathene....

Vetmi

II

Del e me pret ne nje shkalle te nates.
Del e me pret nen nje shelg lotues.
__________________

Ky shi sonte...

Qerrja e shiut mbjell pellgje neper nate
dhe iken pyjeve me vertik.
Qerrtari i zi neper kodra
i bie vjeshtes me kamzhik.

Tere veres portretet tona vareshin neper gjeth.
Edhe zeri im varej.
Tani, bromuri i argjendit te diellit
tretet i zbardhur ne shi.

Lekundet qerrja e pikelluar e shiut
tek lumi me brigjet e zhveshura
dhe rrodhen tek varreza e detit
gjethet qe harroi vjeshta.

Qerrtari i zi neper kodra
perze vjeshten pa meshire.
Po vjen Perandoria e Ftohte e Dimrit:
Oh! Sa do te ngrijme, zemra ime!

Shqiponja

Nje avion iken diku dhe zogu suprem
veshtron me perbuzje shpirtin prej duralumini
qe renkon, nga nje dhembje metalike.

Qetesohu, avion i lashte i rapsodive!
Eshte ndarja njerezore qe ulerin qiejve
ndjekur nga kavaleria e shirave.
__________________

Troja ende s'kishte lindur

Tamburxhiu i binte tupanit mes fshatrave te djegura.
Askush nuk e degjoi.
Njerezit shkuan ne varreza
te pyesnin te vdekurit e tyre.

Mirepo edhe varrezat i kishin djegur.
Dhe te vdekurit silleshin ne ajer.

Atehere dogjen fshatrat e huaja, po varret nuk i ngane.
Ne fakt kjo ishte lufta e pare boterore,
pas saj erdhen luftera te tjera zjarrvenese.

Asokohe Homeri kendonte vetem per fshatra te djegura.
Troja ende nuk kishte lindur.

Me vone njerezit mesuan te vrisnin njeri-tjetrin.
Dhe kete pune te ndyre
ua lane ne dore gjykatave dhe gjeneraleve.
__________________

Pa ty

Luanet e mermerte te pusi egersohen ne mbremje
dhe lulekembanat si per mort tingellojne.
Ne pragjet e hijeve
dalin perendite e harruara ilire.

Keshtu cdo nate nje i vdekur vjen verdalle
neper kopshte
me nje qiri prej hene.
Si ike keshtu
dhe me le me kufomat e diteve te harruara?

Pastaj kycen portat e hijeve dhe ikin perendite.
Pastaj vjen nje dite qe ka per te demostruar
vdekjen e vet.
E keshtu cdo here, cdo here pa ty
me lot me mbushen keta sy...
__________________

Vdekja e Eseninit

Kufoma e nates po dergjet mbi izba
permbys ndane reve mitike.
Dhe poshte ne pellg n'drin hen' e pergjakur
si syri i therur me thike.

Ah, ndoshta ndane udhe nenokeja plake
fshin lotet me shallin e zi:
-Ne c'pellg do te tretet ty koka e bukur,
i dhembshuri i nenes, o bir?

Rusi, ti hapesire e gjere, e pamate
ti toke e ikonave, e hatave!
Kufoma jote po dergjet mbi shinat
e trenit te luftes se klasave.

Muzhiku, me lot e dhembje e percolli
lavdine e popullit rus.
Ne c'pellg t'u tret valle ty, koka e bukur?
Ne c'pellg te terrorit te kuq?

Ballade

Iken notari i vetmuar neper lume.
Asnjeri nuk e kupton qe s'eshte ne jete.
U buzeqesh te gjitheve, se buzeqeshja s'i ka vdekur ende,
as bukuria ende s'i ka vdekur.

Te gjithe cuditen sa i bukur eshte.
__________________

Ne fushe

Tani te tera deborat iken te varreza e detit.
Ne fushe ka mbire bari.

Fluturuan nositet mbi pellg
dhe profili i holle ngeci ne gracken e ujit.

Ah shterget e gjore! E keni ditur,
ketu do te kthehi te kerkoni shpirtin tuaj.

Kuajt si radare me krifen ne eter
i merr malli per zerat e luftes.

Eja! Shalli i ylberit do te te mbeshtjelle
ashtu sic mbeshtjell floket e shiut.

Pastaj vij une; shperndaj mars ne horizont
dhe vizatoj diell.

Por, c'je henezuar keshtu? Ah, sa te bukur jemi!
Druaj, do na zere magjia.

Zog i vogel

Tani ti do te ikesh qiejve.
Por akoma fluturimi yt rrin ne duart e mia.
Mos i harro duart e mia!
Ne nje cerdhe te tille njerezore s'ke per t'u prehur kurre me.

Shko, te presin qiejt!
Kam pasur shume gjera qe i kam leshuar me duart e mia.
Kam pasur shume dashuri qe iken nje nga nje...

Eh, fluturoi edhe gezimi i fundit.
Hija e tij u be hene e ra ne det.
__________________

Kartoline

Une prisja nga ti dashuri te madhe.
Ti me dergove fantazma stinesh.
Pyje qe rane nen nje shi offset.

Njerezit e gurit

Burrat e kohës së gurit s’ishin të ngurtë,
visheshin me gjethe, u lulëzonin brinjët,
zbutnin gjithandej gratë e egra,
shpiknin vegla pune me majë, rrumbullak,
nuk njihnin sistem numërimi për fëmijët,
shpellat i thellonin me britma pasioni,
përjetonin vdekjen sipas tyre
dhe sosnin në skulptura naive.

Dua të ju njoftoj se sa më shpejt do të dalë në qarkullim libri i ri shqip dhe suedisht me poezitë e Ismail Kadaresë, Frederik Rreshpes dhe Ali Podrimes. Përkthimet nga Shqiptar Oseku në bashkëpunim me mua, Ullmar Qvick, si korrektor. Libri do të botohet nga shtëpia botuese "Drita" në Trelleborg, Suedi. Të interesuarit mund të marrin kontakt me mua përmes e-mailit me adresë ullmar_qvick[at]hotmail.com për informata dhe porosi. Ky libër është një prej një seri librash me poezi shqqiptare dhe suedeze, me interpretimet përkatëse në një vëllim.

Debora e shtatorit

Pranvera shkoi.
Hena s'do t'i vizatoje me druret,
as cerdhet e braktisura, neteve.

Dua te behem shtator,
te shperndaj vjeshten mbi pyje.
Por debora, si nje perendi ilire
e ktheu gjithe boten ne mermer.
Qe te gdhend dashurine time.

O perendia ilire e debores,
m'bej nje orakull per dashurine!

Vizatim (1)

Bien nga cerdhet endrrat e zogjve,
bien rrezet e fundit dhe gjethet.
Ne skaj te nje reje po ndez qiriun e henes
per tere keta shpirtera te rene.
__________________

Vizatim (2)

Druret, si antena ku zerat kane vdekur.
Zogjte tani e kane shtepine tek era.
U harrua hena ne kujtesen e gjetheve.

Rrezohet cdo dite
nga mollet vjeshta.
__________________

Moment

Qielli absurd, endrra ime se do te fluturoja nje dite!

Qellon qe nganjehere behet mars,
por vetmia eshte e dimert.
Syte e tu me veshtrojne pertej horizontit te bores.

Te kroi ku flene stinet, vallezon mermeri i legjendave:
Ti sonte do te behesh gur,
nuk ke per te dashuruar me!

Qielli absurd, lodra e femijeve te ajrit!
Pra une kam kujtuar se do te fluturoja nje dite...
__________________


Mesim historie

Tutankhamonit i peruleshin skllever dhe oborrtare,
ani, sot cmenden pas tij edhe akademiket.

Qelbet historia nga mumjet e diktatoreve.
Te vjen te ulerish!
__________________

Duart

Zeusi, Atena dhe tere zotat duhen thyer.
Per te rindertuar duart e Fidias.
__________________

Puthja e pare

Iken arlekinet e tremubur nen catine e perralles,
qau vajza e vogel, por kushedi,
ndofta qante feminia. Ne kopesht,
nga dritarja e perralles, arlekinet
veshtronin te trishtuar dhe tere lot.

Nuk desha t'i tremb arlekinet e mire,
nuk desha por nuk behej ndryshe.
Se nen cdo molle, madje nen cdo dru
kurdohere nje Eve me priste.
__________________

Nate me shi

Me zgjuan shkrepetimat e endrrave.
Bota fshihet nen shi, kthehet ne shpirt uji,
ti c'ben qe vetetin atje larg?

Ke ndenjur diku nen nje abazhur
dhe ben magji per mua.
Rete keshillohen te dritarja koke me koke,
rete dhe vetetimat.
__________________

Muzikë në lëvizje

Çiftet përqafuar në shkallaret e shesheve,
si akrepat e orës në çast të tingëllimit,
nëse një ditë ndahen, nëse një natë s’shihen?

Bëhen fotografë të verbër në qytet,
s’mbështeten asnjëherë mbi shkopin e urrejtjes,
armiq të mirë mbesin.

Muzikë në lëvizje është puthja pa u fshehur.

Qiej mermeri

Qiej mermeri
pa peshë,
dallëndyshe kundër rrymës
pa mbërritje.

Pleq ripërtypës kujtimesh
pa tym,
aerobi pemësh bri rrugëve
pa erë.

E bardha bëhet e kaltër,
e zeza mbetet pa bojë.
Zaret janë hedhur,
jeta është lojë.

Pikat e shiut, lotë virgjëreshe,
prishen në shtratin e lumit,
avullojnë të mistershme,
si britma pa dënesë.

E bardha ngjyhet me të kuqe,
e zeza ndërron bojë.
Në kurthin e ditës,
jeta është lojë.
__________________

Stina e gëzuar

Si frynin erërat e stinës ashtu mbrëmë,
sikur pranvera jepte koncert me tre violinistët
e muajve të saj,
në sheshet e rrugëve dhe periferitë.

Si endeshin të dashurit nën ombrellat gazmore,
dy nga dy.
Dhe shpërndaheshin mes blerimit nën ritmin
e shiut.

Të gjitha këto ndodhën mbrëmë,
kur të prisja ndanë një BAR-i
dhe emrin ta gdhendja në avujt e xhamit.
__________________

Djemtë e rrugicës dhe plaku

Ku janë djemtë e rrugicës së vjetër?
Pyesin rrugët dhe lagjet fqinje.
Ku është zhurma e lodrave të verës?
Në pluhur vetëm gjurmët e tyre.

Të bukurit dhe të mirët djemtë,
Të shkathtit, të pandalshmit ku ikën?

Një zë, nga pragu i ngurtë i derës,
Njërëzve u thirri: - Djemtë u rritën!
Lule-vilet vareshin mbi derë
Dhe e ndritnin plakun si fererë.

- Secili djalë braktis murishtën,
Të gjejë të panjohurën e vet,
O njerëz të mirë, pas shumë vitesh
Rrugica do të krenohet me djemtë.

Shpejt erdhi rritja e djemve,
Do të vijnë te na shohin përsëri
Dhe do të sjellin me vete,
Vajzat që kanë marrë me dashuri!

Plaku. Lule vilet mbi derë.
Në zemrat e njerëzve, djemtë.
__________________

Simbiozë

Dy gjysma jete nuk bëjnë një jetë,
as pjesëtuar nën kryqin e dhimbjes,
as shumëzuar në iksin e shpresës,
të mbledhura me vetveten e mjerë,
të zbritura nga maja rrokaqiejsh.

Njeriu ngjyron si pylli në vjeshtë,
dy gjysma jete nuk bëjnë një jetë.
__________________

Karnavalet

Ditën e karnavaleve të botës
maska gjithëfarësh, nën ritëm prej shiu,
luajnë kuplete me fund gazmor,
kafshë imitojnë, insekte xhunglash,
asimetrikisht bëjnë pirueta,
për të harrur maskat e vërteta.
__________________

Lirikë intime

Eja, mbështetemi te pema
në vetminë e saj prej druri,
te stoli të ulemi, eja
në vetminë e tij prej guri.

Nën të njëjtin yll jemi ndeshur
a mund të rrimë pra të ndarë,
si stoli me trungun e heshtur,
mbjellë shumë vite më parë?

Në flakë vetëtime pashë
ovalen dridhëse të buzëve
dhe si një magji poshtë saj,
gjithçka që në jetë më duhej.

Pastaj gjëmimin, unë ndjeva
rininë tënde të përkulej,
në çast u hepova si dega
dhe gjeta gjithçka që më duhej.